Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

Hatsjepsoet

betekenis & definitie

Hatsjepsoet - Egypt. naam van de eenige vrouwelijke pharao (18e dynastie), die ooit den troon van het Oude Egypte bezet heeft. Haar troonsbestijging geschiedde in voor ons nog zeer duistere omstandigheden.

H. was een dochter van Thoetmes I en van koningin Ahmes, door welke laatste zij rechtstreeks afstamde van de oude Thebaansche heerschers. Door den dood van haar beide broers en van haar zuster werd zij de eenige legitieme pretendent.

Zij werd uitgehuwelijkt aan haar halfbroer, den lateren Thoetmes III, aan welk huwelijk deze daarna zijn aanspraken ontleende op den troon, dien hij met behulp van de priesters van Amon nog tijdens het leven van Thoetmes I in bezit nam. Oorspronkelijk alleen beschouwd als „eerste echtgenoote” van Thoetmes III, werd H. op aandringen der legitimistenpartij mederegent van haar echtgenoot en drong dezen spoedig geheel op den achtergrond.

Het geheele ceremonieel van het Egypt. hof en de gebruikelijke titulatuur der pharao’s werd om harentwille in vrouwelijke vormen omgezet, geheel in strijd met de oeroude opvattingen der Egypt. traditie. Als pharao begon zij aanstonds aan den bouw van groote werken, o.a. haar beroemden graftempel van Der el-Bahari.

Na een regeering van vijf jaar werden H. en Thoetmes III van den troon beroofd door Thoetmes II, een anderen zoon van Thoetmes I. Na den dood van dezen laatste echter slaagde Thoetmes III er weer in den troon te bemachtigen, doch moest andermaal zijn echtgenoote als mederegent en feitelijk als den eenigen pharao erkennen.

Vanaf dit oogenblik begint de roemvolle regeeringsperiode van deze zeldzaam begaafde heerscheres. Zij voltooide haar tempel in Der el-Bahari.

De reliëfs op de tempelmuren verheerlijken haar geboorte (zij wordt als mannelijk wezen afgebeeld), haar goddelijke uitverkiezing en vooral de groote, historische expeditie naar het land Poent, waartoe zij het initiatief nam.

In den door Thoetmes I gebouwden tempel v.

Kamak deed zij in het 16e jaar van haar regeering twee reusachtige obelisken oprichten, waarvan één thans nog overeind staat en een der grootste bezienswaardigheden van Egypte uitmaakt. Korten tijd daarna moet H. gestorven zijn, want in het 21e jaar van zijn regeering is Thoetmes III eindelijk alleenheerscher over Egypte.

Hij nam waak over zijn langdurige vernedering door zooveel mogelijk de sporen van de regeering van H. te vernietigen. De jaartallen van H.’s regeering zijn niet met volkomen zekerheid aan te geven (ca. 15001480). Simons.Lit.: K. Sethe, Das Hatschepsut-Problem noch einmal untersucht, in : Abk. Preuss. Akad. d. Wiss.,. Philos.-hist. Klasse, 1932, nr. 4 (Berlijn 1932).

< >