Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

Gnaphcus

betekenis & definitie

Gnaphcus - Guilielmus, of Willem de Volder, Ned. Humanist; * 1403 te Den Haag, † 1568 te Norden.

Sedert 1520 rector der Lat. school te Den Haag, was hij de Reformatorische gevoelens der Sacramentariërs toegedaan; hij stond o.a. in relatie met Jan de Bakker (Pistorius), wiens proces en leven hij beschreef (Joannis Pistorii a Worden . . . vita, Straatsburg 1546). Ook zelf kwam hij meermalen met de inquisitie in aanraking, totdat hij ca. 1530 naar Duitschland uitweek.

In 1536 werd hij rector te Elbing, 1543 hoogleeraar te Koningsbergen, doch onder verdenking van Anabaptisme door de Luthersche inquisitie ontslagen en geëxcommuniceerd (1547). Daarna stond hij te Embden in dienst van gravin Anna van Oost-Friesland.Verder schreef hij bijbelsch-Humanistische tooneelspelen en „Een troost en de spiegel der siecken” (1531).

Lit.: Lindeboom. Rijb. Humanisme in Ned. (152-159); Knappert. Het ontstaan en de vestiging v. h. Protestantisme in de Ned. (143-148). J. de Jong.

< >