Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Diathermie

betekenis & definitie

Diathermie - ook wel thermopenetratie genoemd. Hieronder verstaat men het therapeutisch gebruik der Joule’sche warmte, d.i. de warmte, die in het weefsel van het menschelijk lichaam ontstaat bij doorvoering van een krachtigen wisselstroom van zeer hooge frequentie.

D. onderscheidt zich van andere warmtebehandelingen (heete lucht, heet water, enz.), doordat zij de warmte in de diepte van het weefsel doet ontstaan en niet slechts een oppervlakte-verwarming is.

D’Arsonval is de eerste geweest, die hoogfrequente stroomen voor therapeutische doeleinden aanwendde. Noodzakelijke vereischten voor deze stroomen zijn: het hebben van voldoende capaciteit en voldoende frequentie. Deze laatste moet zoo hoog zijn, dat geen biologisch-chemische werking als gevolg van den electriciteitsdoorvoer in het celprotoplasma kan plaats vinden. Dit wordt bereikt door stroomen te kiezen met zeer snelle periodenwisseling (300 000 tot 1 000 000 per seconde), welke verkregen kan worden in apparaten, werkend met een vonkenbaan of met zendlampen.

De golflengte is afhankelijk van de soort der toestellen (golflengte der gewone diathermie 800-400 m, der kortgolvige d. 10-30 m, der ultra-kortgolvige d. tot 3,5 m). De stroom wordt door het lichaam geleid door middel van loodelectroden bij het vonkenbaantoestel, door middel van condensatorelectroden bij het met zendlampen uitgeruste toestel, werkend met ultrakorte golven. Ofschoon de toepassing van ultra-korte golven zekere voordeelen heeft boven die van lange golven, zijn er toch ook enkele nadeelen aan verbonden, die zich voorloopig nog tegen het uitsluitend gebruik maken van kort-golvige diathermie verzetten.

De warmte, die de diathermie in het weefsel opwekt, ontstaat door de omzetting van electrische energie in calorische. De grootte daarvan is afhankelijk van de stroomsterkte (i), den weerstand van het weefsel (w) en den duur der doorstrooming (t). Joule berekende in dit verband de formule: W (calorische energie) = Ki2wt. In deze formule is K een constante 0,24. Wordt de stroomsterkte in ampère uitgedrukt, de weerstand in ohm en de tijd in seconden, dan geeft bovenstaande formule de opgewekte warmte in gramcalorieën aan.

D. vindt toepassing bij de behandeling van vele vormen van rheumatiek; neuralgiën en sommige uitwendige ziekten. In de chirurgie en dermatologie vindt de d. toepassing als electro-coagulatie van weefsel. Hieronder verstaat men de methode, waarbij door den diathermischen stroom met behulp van kleine lancetvormige electroden ziekelijk ontaard weefsel wordt gecoaguleerd d.i. het protoplasma-eiwit tot stolling gebracht. Later wordt dit afgestooten en aldus verwijderd. De stroomdichtheid kan zoo hoog worden opgevoerd, dat het weefsel als ware het door een mes wordt doorsneden. Het slagen van een diathermietherapie wordt vooral beheerscht door nauwkeurige doseering van stroomsterkte, tijdsduur, juiste keuze van grootte en plaats der electroden.

Lit.: H. Bordier, Diathermie et Diathermothérapie (Parijs, J. Baillière et fils): J. Kowarschik, Electrotherapie (Berlijn, J. Springer); dr. L. Koeppe, Diathermie und Lichtbehandl. des Auges (Leipzig, Vogel); E. Schliephake, Kurzwellentherapie (Jena, Gustav Fischer); Medizinische Welt (nr. 4/5, 1934); G. Schwertzer, Actuelle Frage der Kurzwellentherapie.

Mom.