Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Demarcatielijn

betekenis & definitie

Demarcatielijn - 1° in de geneeskunde de scherp afgeteekende lijn, die de grens vormt tusschen gezond en afgestorven weefsel.

Krekel.

2° (Krijgsk.) De lijn, vastgesteld bij het sluiten van een wapenstilstand, die door geen der beide partijen overschreden mag worden. Soms wordt in plaats van een demarcatielijn een demarcatiestrook aangegeven.

Nijhoff.

Demarcatielijn van paus Alexander VI.

Bij bul van 4 Mei 1493 gaf paus Alexander VI, daartoe aangezocht, een arbitrale afbakening van ontdekkings- en veroveringsgebied voor Spanje en Portugal, dat resp. W. en O. zou liggen van een lijn, meridiaansgewijze getrokken 100 mijlen W. van de Azoren en de Kaap-Verdische Eilanden. Het Verdrag van Tordesillas verlegde reeds 7 Juni 1494 deze lijn naar 370 mijlen W. van de Kaap-Verdische Eil., dicht bij den mond van de Amazone.

Feitelijk hield men zich hieraan niet en Jan. 1750 trok het Verdrag van Madrid een nieuwe demarcatielijn, waardoor Portugal enorme gebieden erbij kreeg in het Amazone- en Parana-stroomgebied. In 1761 greep men terug naar de demarcatielijn van Tordesillas, maar het Verdrag van San Ildefonso van 1777 regelde de grens opnieuw ongeveer volgens het verdrag van 1750 en wel zoo, dat Brazilië ca. tweemaal zoo groot werd als volgens het Verdrag van Tordesillas. Tot in den modernen tijd toe heeft Brazilië nog vele gebieden buiten de demarcatielijn van 1777 weten te verkrijgen.

Wübbe.

< >