Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 23-04-2019

Comitia

betekenis & definitie

Comitia - (Lat.), volksvergadering in het Oude Rome. Oudste vorm: de comitia curiata, waarin het volk stemde in 30 curiae (→ Curia).

Grooter beteekenis hadden de comitia centuriata, waarin het volk centuriesgewijze stemde, op het Marsveld (→ Centurie). Tot 286 v. Chr. werden in deze comitia centuriata de meeste wetsontwerpen ingediend; de voornaamste magistraten werden daarin gekozen; deze comitia waren het gewone gerechtshof in halszaken. Daarnaast zien we uit de concilia plebis, de vergaderingen van de plebs, de comitia tributa zich ontwikkelen, die na 286 v. Chr. het voornaamste wetgevend lichaam in den staat werden. Eenige magistraten werden daarin gekozen.

De rechtszaken, waarin een boete werd geëischt, werden in deze comitia tributa behandeld. De stemming had tribusgewijze plaats, dus naar de 35 → tribus of districten; meerderheid 18 stemmen. In den keizertijd verloren de comitia hun rechtsbevoegdheid, na Augustus ook hun wetgevende bevoegdheid; onder Tiberius ging de verkiezing van magistraten over op keizer en senaat en hadden de c. niets meer te beteekenen. Davids