Cepheïden - Klasse van veranderlijke sterren, waarvan δ Cephei een typisch voorbeeld is. De lichtwisseling is regelmatig, de perioden loopen uiteen van 0,1 dag tot 45 dagen; de c. met perioden korter dan 1 dag vormen echter een aparte groep, die der → RR Lyrae sterren, en blijven hier verder buiten beschouwing. De stijging der lichtsterkte is bij de c. meestal steiler dan de daling, soms even steil. De amplitude overtreft zelden 1 grootteklasse.
De radieele snelheid verandert in dezelfde periode als de lichtsterkte, de grootste snelheid naar ons toe valt samen met het lichtmaximum. Veranderingen in kleur en spectrum toonen aan, dat de temperatuur in het maximum hooger is dan in het minimum. De absolute helderheid der c. is zeer groot en vertoont, evenals spectrum en dichtheid, een correlatie met de periode (periode-lichtkrachtwet van Shapley).
De oudere theorieën over de c., die de veranderlijke radieele snelheid aan baanbeweging toeschrijven (dubbelstertheorieën), zijn onhoudbaar. De pulsatietheorie van Eddington e.a. vat een c. op als een enkele ster, die periodiek uitzet en inkrimpt en daardoor temperatuurwisselingen ondergaat. Jeans beschouwt een c. als een snel roteerende ster, die bezig is in tweeën te splitsen en daarbij trillingen uitvoert. Ook tegen deze theorieën zijn bezwaren.
Lit.: J. Stein S.J., Die Veranderlichen Sterne (1923); H. Ludendorff, Handbuch der Astrophysik (VI 1928). Reesinck