Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 01-04-2019

Baader

betekenis & definitie

Baader - 1° Clemens Aloysius, Duitsch priester, schrijver; * 8 Apr. 1762 te München, † 23 Mrt. 1838. Priester en kanunnik in Freising; later te Ulm en in 1810 Oberkirchenrat aan het Ministerie van Binnenl.

Zaken te München. Hij bevorderde de secularisatie der kloostergoederen in Beieren. Schreef o.a. biographisch-bibliographische werken betreffende Beiersche geleerden. J. Sassen. 2° Franz Xavier von, behoort tot de romantische philosofen en economisten uit het begin der 19e eeuw; bouwde een universalistische economische theorie op philosophischen grondslag. * 27 Mrt. 1765 te München, † 23 Mei 1841.

B. verwijt den klassieken, dat zij te weinig rekening houden met het maatschappelijk organisme en met de geleding der productie en consumptie. Hij wil een aan de tijdsomstandigheden aangepaste vernieuwing der standen en corporaties, inburgering en vertegenwoordiging van den vierden stand door gedwongen organisatie der arbeiders, verbinding der geldeconomie met de natuurlijke economie; terzijdestelling der ongebonden industrievrijheid en van de buitenlandsche handelsvrijheid. Onder invloed der philosofen Kant, Fichte en Schelling en van de theosophie van J. Böhme heeft hij leerstellingen verkondigd, welke in strijd waren met de leer der Katholieke Kerk en bestreed hij het pauselijk gezag. B. wilde echter niet uit de Katholieke Kerk treden en verzoende zich met haar op zijn sterfbed.

Werken: Über das damalige Miszverständnis der Vermögungslosen oder des Proletariats zu den Vermögen besitzenden Klassen der Sozietät (1835).

Uitg.: Sämtl. Werke (16 dln. 1851—’60) ; Sauter, Baaders Schriften zur Gesellschaftsphilosophie (Jena 1925, Sammlung Herdflamme).

Lit.: O. Spann, Haupttheorie der Volkswirtschaftslehre; id., Gesellschaftslehre; Sauter, Baader u. Kant. M. Verhoeven. 3° Johann, Beiersch kerk- en historieschilder. * 1709 te Eichstädt (Frankenland), † 1779 in het klooster te Polling. Studeerde in Italië, alwaar hij met Martin Knolling o.a. van 1749—1754 te Rome werkte en aan de Academie van S. Luca een prijs won. Werkte daarna nog in Duitschland, waar hij o.a. vele kerken met schilderijen en fresco’s versierde. Vaardig, doch weinig oorspronkelijk talent.

Werken: o.a. in het koor van de kerk te Wessobrunn, kerken te Polling (Christusfiguur), Diessen (Geboorte van Christus), Schlehdorf (Apostelengroep).

Lit.: Brun, Schweiz, Künstlerlex.