Apocatastasis - , herstel in een vroegeren, beteren toestand. Origenes leerde, dat alles zou eindigen met een volkomen herstel in den oorspronkelijken toestand. Na boete hier of hiernamaals zouden zoowel de duivelen als de zondige menschen tot zuiver geestelijken geluksstaat terugkeeren. Dit proces kan zich herhalen, de menschen kunnen in lichamen terugkeeren, opnieuw zondigen, opnieuw na boete gereinigd worden.
Deze leer loochent de eindbeslissing van den dood en de eeuwigheid der hellestraffen. Overigens orthodoxe Vaders als Gregorius van Nyssa en Gregorius van Nazianze hebben deze leer geheel of gedeeltelijk aanvaard. Voor de veroordeeling der dwalingen van Origenes door keizer Justinianus en de Algemeene Concilies, zie Origenes.
L i t.: Atzberger, Gesch. d. christl. Eschatologie (1896); H. Meyer, Zur Lehre v. d. ewigen Wiederkunft aller Dinge (in : Festgabe für A. Ehrhard 1922); Lex. f. Theol. u. Kirche (I). Franses.