encycliek van Leo XIII (15 Mei 1891), draagt als titel: Over de toestand der arbeiders. Grote invloed op verschijnen en inhoud heeft de Unie van Freiburg (1884—1891) uitgeoefend, een internationale studiekring van een 40-tal katholieke sociologen uit vrijwel alle Europese landen (o.a. von Vogelsang, Weisz, De Mun, Toniolo), die elkander jaarlijks onder voorzitterschap van mgr.
Mermillod, bisschop van Freiburg, ontmoetten. De Unie trachtte haar gedachten te verspreiden door de internationale congressen van Luik.
Op het 3de congres (1890) leidde het meningsverschil, dat zich vooral op Frans taalgebied over de opzet der katholieke sociale actie ontwikkeld had, tot een conflict. De progressieve richting (De Mun, Unie van Freiburg) beschouwde het arbeidersvraagstuk als een vraagstuk van geschonden recht.
Door georganiseerd optreden van de arbeidersklasse en aanvullend ingrijpen van de staat moesten rechtvaardige verhoudingen zo nodig worden afgedwongen. De conservatieve richting (de Leuvense professor in de economie Périn, mgr.
Freppel, bisschop van Angers) verwierp een dergelijk optreden als niet-christelijk en aan het socialisme ontleend. Het arbeidersvraagstuk was naar deze zienswijze een gevolg van de nalatigheid der bezittende klasse in het nakomen der plichten van naastenliefde.
De patriarchale verhouding tussen werkgever en werknemer moest worden hersteld. Vandaar dat beiden uit beginsel in één organisatie behoorden te worden verenigd.
Vak-actie en staatstussenkomst werden afgewezen.
Nadat mgr.
Freppel nog had getracht een uitspraak van Rome te voorkomen en mgr. Mermillod als curie-kardinaal naar Rome was geroepen, verscheen Rerum Novarum, waarbij de School van Luik in het gelijk werd gesteld.
Alleen in de kwestie gemengde syndicaten of zuivere werkliedenverenigingen werd geen uitspraak gedaan. De katholieke wereld verenigde zich op basis van de encycliek, die de grondwet werd voor de katholieke sociale actie in alle landen A.
A.
