Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

KLEIN—AZIË

betekenis & definitie

speelt in het N.T. en de vroege kerkgeschiedenis een belangrijke rol. Op zijn eerste reis bepaalt Paulus zich vrijwel geheel tot dit gebied (Hand. 13-14) en ook daarna blijft zijn activiteit vele jaren op dit terrein gericht, met Ephese als operatiebasis.

In Openb. 1 : 11 en 2-3 is sprake van een zevental gemeenten in Asia; de groet in 1 Petr. 1 : 1 is gericht tot Klein-Aziatische Kerken en tenslotte hebben ook de meeste brieven van Ignatius hun adres in gemeenten van Klein-Azië.Het Christendom heeft zich hier snel verbreid: Phrygië was reeds in de 2de eeuw overwegend christelijk in Bithynië had het Christendom grote invloed blijkens de correspondentie van Plinius met keizer Trajanus over maatregelen tegen de Christenen. Het kan dan ook beschouwd worden als het meest gekerstende land van de eerste drie eeuwen, waarover men zich de vraag gesteld heeft, of het niet méér nog dan Rome beschouwd dient te worden als bakermat der christelijke kunst. Bovendien hebben bekende figuren als Papias, bisschop van Hiërapolis in Klein-Phrygië, de onbekende presbyter Johannesuit Ephese, Polycarpus, bisschop Van Smyrna, Melito van Sardes e.a. in dit gebied gewerkt. Ook de beweging van het Montanisme had hier haar centrum; in de Paasstrijd en vooral in de christologische controverse speelde Klein-Azië een belangrijke rol (Nicea!), met name in de dagen van de drie grote Cappadociërs: Basilius de Grote, Gregorius van Nyssa en Gregorius van Nazianze. Kerkelijk werd Klein-Azië bestuurd door verschillende bisschoppen. Vanaf 451 oefende Constantinopel patriarchaal gezag uit in Klein-Azië.

De verovering van het land door de Turken had een vrijwel volledig verdwijnen van de oude Christelijke Kerken tot gevolg (zie ook Armeense Kerk). Thans vormen de Christenen in Turkije slechts een zeer kleine minderheid (zie kaarten Verspreiding van het Christendom begin 4de eeuw t/m ca. 1250). G. S.

< >