Esoterie duidt traditioneel op geheime kennis over een verborgen leer die uitsluitend toegankelijk is voor ingewijden, die dan 'geïnitieerden' worden genoemd. Een bekend voorbeeld van zulke geheime leer is die van Helena Blavatsky. De tegenhanger van esoterie is kennis waaraan iedereen vrij deel mag hebben en 'exoterie' wordt genoemd.
Het woord 'esoterie' is van Griekse oorsprong en duidde in de oudheid leringen aan van de mysteriën zoals de Mysteriën van Eleusis die voorbehouden waren aan een klein aantal ingewijden. Het woord is afgeleid van het Griekse 'esōterikós', "behorend tot het innerlijke".
Volgens een academisch onderzoeker van westerse esoterie, Kocku von Stuckrad, "claimen deze groeperingen en geheime genootschappen het bezit van wijsheid die superieur is aan andere interpretaties van de kosmos en de geschiedenis", een kennis die de ingewijden als sleutel wordt aangereikt voor het beantwoorden van alle vragen van de mensheid. Daarnaast dekt de benaming 'esoterie' echter nog andere ladingen.
Antoine Faivre, een ander internationaal erkend expert in westerse esoterie, suggereert dat het woord 'esoterie' vier verschillende betekenissen kan hebben:
1. Voor boekverkopers of uitgevers wordt 'esoterie' gebruikt als een algemeen woord voor elk type literatuur met betrekking tot het paranormale, de occulte wetenschappen, verschillende tradities van exotische wijsheid, enzovoort;
2. Het woord "esoterie" roept het idee op van geheime leringen;
3. Het woord 'esoterie' verwijst ook naar het 'centrum' van het zijn, dat van de mens, van de natuur of van God;
4. Ten slotte verwijst de term (westerse) "esoterie" naar een onderzoeksgebied dat een reeks spirituele stromingen zoals hermetisme en christelijke kabbala als studieobject heeft.
