(pelopon'ne:zisə) m. oorlog, grotendeels in de → Peloponnesos, 431-404 v. K. tussen Sparta en Athene om de heerschappij gevoerd. Geschiedenis.
De Peloponnesische Oorlog omvat drie delen. 1. De Archidamische Oorlog 431-421. De Spartanen onder Archidamos II, en de Atheners onder Perikles, verwoestten elkanders grondgebied. Athene werd 429 door de pest, waaraan ook Perikles bezweek, zwaar getroffen, doch de zegepraal van de vloot op de Spartanen 425 behaald, en de verovering van Sphakteria door Kleoon brachten nieuwe moed. In 422 bij Amphipolis versloegen de Spartanen onder Brasidas de Atheners onder Kleoon ; beide aanvoerders sneuvelden; het volgende jaar sloot Nikias de naar hem genoemde vrede voor 50 jaar.
2. De tocht van de Atheners naar Sicilië 415-413, op aansporen van Alkibiades, die kort na het vertrek van medeplichtigheid beschuldigd aan de verminking van de Hermes-beelden te Athene, naar Sparta vluchtte en de inwoners tegen Athene opruide. Dezen zonden Gulippos naar Sicilië, die de Atheense vloot onder Nikias en Demosthenes voor Syracuse 413 een beslissende nederlaag toebracht.
3. De Dekeleïsche Oorlog 413-404, aldus genoemd naar het versterkt kamp te Dekeleia, vanwaar de Spartanen Attika onveilig maakten. Alkibiades, die zich met Athene had verzoend, behaalde 410 bij Kuzikos op de Spartaanse vloot een schitterende overwinning. In 406 versloeg de Atheense vloot Kallikrattdas bij de Arginoesische Eilanden, maar werd, onder Konoon, 405 bij Aigospotamoi door Lusandros bijna geheel bemachtigd, waarop Athene zich 404 moest overgeven, zijn vloot en buitenlandse bezittingen verzaken en de Spartaanse opperheerschappij erkennen.
