m. (-en; -pje) [Lat. palma]
I. Eig. binnenvlakte van de hand tussen pols en vingers : hij had door ’t schoffelen blaren op zijn-en gekregen; 50 fr. in de -van je hand. dadelijk betaald.
II. Metf. 1. [wegens overeenkomst met de uitgespreide hand] tak van een tropische boom met een kroon van prachtige, uitgespreide bladeren : in de Oudheid was de het zegeteken dat men aan de overwinnaar in wedstrijden uitreikte; de is het zinnebeeld van de vrede;
Jezus werd bij zijn plechtige intrede te Jeruzalem met -en ingehaald; de strijken, wegdragen, de overwinning behalen bij een wedstrijd; naar de dingen, streven, naar de overwinning trachten, zijn meesterschap zoeken te tonen.
2. Uitbr. takjes van het palmboompje die in plaats van palmen (II1) op Palmzondag gebruikt worden : wijden.
III. Metn.
1.[van I] breedte van een palm, decimeter : vierkante, kubieke -.
2. [van II 2] boom die de palmtakken levert : de -en worden bij ons in serres als sierplanten gekweekt; men onderscheidt vederen waaierpalmen; die heelt ook niet straffeloos onder de -en gewandeld, gezegd van iemand die verbruind of ziekelijk uit de tropen teruggekomen is.
3. [van II2] palmboompje. Ook : buks.
Enc. De palm (III 2) verschaft de inlanders, inz. in de tropen, vele benodigdheden, en voor de industrie nuttige grondstoffen. De stam levert hout voor de bouw van woningen en versterkingen. De jonge blaadjes worden als groenten gegeten, de ontwikkelde bladeren dienen voor het maken van daken, slaapmatten, zonneschermen, korven, bezems, papier, potas enz. terwijl het netwerk, aan de voet der bladstelen, voor zeven, mantels enz. wordt gebezigd. De vezels der noot leveren touw dat ook voor matten of kleden gebruikt wordt. Van de harde bast, die het zaad omgeeft, vervaardigen de inlanders nappen, schalen, bekers enz.
De melk en het sap verschaffen een frisse drank en de olie wordt voor de bereiding van spijzen gebezigd. Eindelijk bevat de wortel vaak geneeskrachtige stoffen. Belangrijke soorten van palmen zijn de → kokospalm en de → oliepalm.
