(dia'mant) [Fr. < Gr. adamas, ...mantos]
1. Eig. o. kleurloos, sterk lichtbrekend, hardst en kostbaarst edelgesteente, bestaande uit zuivere koolstof : alluviaal -; industrie-, sier-.
2. m. (-en) Metn. stuk diamant: kostbare -en; een ongeslepen -, ook Fig. een uitstekend mens met ruwe vormen ; zwarte -, steenkool.
Enc. In de middeleeuwen had men reeds diamantbewerking in Westvlaanderen, o. a. te Brugge door
L. van Berchem. In de XVIde eeuw was te Antwerpen een bloeiende diamantindustrie gevestigd, doch na de inneming door de Spanjaarden (1585), werden Joden en protestanten uit de stad verdreven en verplaatste zich deze industrie naar Amsterdam. Later kwam te Antwerpen opnieuw een levendige diamantnijverheid tot bloei. De oudste diamanten komen uit Vóór-Indië, dat tot in de XVIIIde eeuw de enige leverancier was. In 1728 ontdekte men diamant in Brazilië en in 1867 begon men diamant te ontginnen in Zuid-Afrika. Terwijl de grote diamanten uit Vóór-Indië en Brazilië zo zeldzaam waren, dat zij alle een naam kregen, is dat voor de talrijke Zuidafrikaanse niet het geval. De historisch beroemde diamanten zijn niet de grootste. en dikwijls zijn zij niet zo geslepen als men dat tegenwoordig, met het oog op lichtbreking en dispersie, zou doen. Soms is er ook zo weinig mogelijk af geslepen om de steen zo groot mogelijk te houden. Het internationaal gewicht voor diamant in gebruik, is het karaat of 200 mg. Onder de meest beroemde diamanten zijn de volgende te noemen. De Grootmogol of Orlov die ± 1680 in Vóór-Indië, het gebied van de Grootmogol, werd gevonden, door prins Orlov 1772 aan Catharina II van Rusland kwam en thans aan de Sovjetunie behoort. De Florerdijner werd te Grandson door Karel de Stoute verloren, kwam later aan Milaan, aan Florence, aan de Keizer van Oostenrijk en bevindt zich thans in de Hofburcht te Wenen. De Regent werd in 1701 in Vóór-Indië gevonden, kwam 1717 in het bezit van de hertog van Orleans, regent van Frankrijk, en wordt in het Louvre te Parijs bewaard. Groter diamanten dan de genoemde werden in Zuid-Afrika gevonden. De grootste er van is de Gullinan (3106 karaat), zo geheten naar de naam van de president der mijn, waar hij uit kwam. De Transvaalse regering schonk hem in 1907 aan Edward VII van Engeland. In 1908 werd hij te Amsterdam in twee stenen gekloven. Cullinan I is in de skepter, Cullinan II in de kroon van de Engelse koning geplaatst. Later werd hij, op wens van koning George V, Ster van Afrika genoemd. De grootste diamant ter wereld, in Siërra Leone gevonden, werd in 4 stenen gekloofd : 3 kleine en 1 grote. De grootste steen werd 1953 aan koningin Elizabeth II van Engeland, bij haar kroning, aangeboden.
