Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 12-04-2025

Zooperaties

betekenis & definitie

Een zoöperatie, of zoöp, is een samenwerkingsverband (coöperatie) van levende wezens (zoö). Zoöps zijn kleinschalige organisaties die structureel rekening houden met planten, microben, mensen en andere dieren, gebaseerd op politiek-filosofische gronden.

Voorbeelden van dergelijke organisaties zijn boerderijen, bewonersorganisaties, scholen, natuurcampings, kleinschalige kunstenaarscollectieven en alternatieve uitvaartondernemingen. Deze organisaties streven ernaar samen te werken met de natuurlijke omgeving om de aarde te behouden. Binnen deze proto-zoöps wordt respectvol omgegaan met de natuur en worden de stemmen en belangen van niet-menselijk leven geïntegreerd in de besluitvorming.

De beweging voor Rechten voor Natuur in landen zoals Nieuw-Zeeland, Ecuador, Bolivia, Uganda, India en Cambodja heeft geleid tot nieuwe wetgeving die de rechten van niet-menselijke entiteiten erkent. In 2020 vormden deze mondiale initiatieven de inspiratiebron voor de oprichting van de zoöp-beweging in Nederland, die aansluit bij het ecocentrisme.

De zoöp-beweging is politiek-filosofisch van aard en past binnen utopisch denken over oplossingen voor klimaatverandering. Naast de notie van voorouderschap speelt de weerstand tegen voortgaande ecocide een cruciale rol. Een zoöp-economie wil kapitalistische uitbuiting van al het leven voorkomen. De duurzaamheid van het antropoceen is een belangrijk aandachtspunt binnen deze zogenoemde