Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 06-01-2023

Meme

betekenis & definitie

Een meme is een karakteristiek beeld online dat vooral offline wil aanzetten tot specifiek subcultureel gedrag. Memes zijn stukjes cultuur die viraal gaan en zorgen voor betrokkenheid.

Bestaande beelden op humoristische wijze combineren met korte absurdistische volkstaal. Altijd zit er iets in van ‘wij’ tegenover ‘zij’. Memes ontwrichten, kwetsen, polariseren door massaal de politiek, gedragingen of gewoontes op een speelse manier uit te dagen. Denk aan omgekeerde vlaggen, Wilders, Ugly Face-gifs, #blm en zo meer. De afbeeldingen, teksten en tekens van de initiatiefnemers moeten aanstekelijk, origineel, actueel en lachwekkend zijn om massaal gekopieerd en verspreid te worden. Af en toe wil een meme-collectief de tegenpartij op een ludieke manier onderuithalen.

Memes maken gebruik van een agency, van de wij-factor. Daarmee bevorderen memes groepsidentiteit. Soms zijn memes uitgesproken antagonistisch en haatdragend. Tegen subculturele rechten op het gebied van huidskleur, geloof, gender etc. Een andere keer staat agonisme op de voorgrond. Een agonistische meme wil zich juist niet afzetten. De makers zoeken gelijkgestemdheid, eendracht en harmonie. Onder poezenliefhebbers of onder alle jongeren die zich verzetten tegen de opwarming van de aarde.

Merktekens zorgen voor 'branding' van subculturele - ideologische, identitaire of politieke - werelden. De hedendaagse pixels van memes op sociale media vertonen overeenkomsten met de bekende graffiti-spuitbus en de traditionele tattoo-inkt. Memes, emoticons en emojis, graffiti en tatoeages zijn aanstekelijk. Steeds opnieuw reificeren al deze merktekens het zieleleven in een concrete bron van informatie voor de ander.

Kortom: memes zijn niet automatisch giftig. De meeste zijn inspirerend, leuk en lachwekkend.