ook wel Spaarne genaamd, eene bekende Rivier, of Water, in Holland. Het neemt zijnen aanvang uit het Haarlemmermeir, omtrent het Huis te Heemstede, bij het Dorp van dien naam.
Het valt in de Stad Haarlem, ten Oosten van de Eendjes-Poort; doorstroomt de Stad met eenen kronkelenden bogt, eenigermaate in de gedaante van eenen S, en voorts tot aan Spaarendam zijnde voortgevloeid, ontlast het zich in het Y, door vier zwaare Schutsluizen. Volgens JUNIUS zoude men, van ouds, den naam Spirne of Spierne gespeld hebben, naar de menigte van Spieren, of Rietwortels, welke langs de Zoomen groeiden, en ’er, door de Jeugd, geplukt wierden. Met meer gewelds, dan ten huidigen dage, stroomde, in vroegere tijden het water van het Spaaren langs zijne oevers, of anders moeten deeze veel laager, dan tegenwoordig, geweest zijn. Immers schijnt men het een of ander daar uit te mogen afleiden, dat het Spaaren eertijds, ter Wederzijden, met eenen Dijk plagt voorzien te zijn. Van menigvuldige Schepen krielt dagelijks dit Water, langs ’t welk de Vaart zeer vermaaklijk is, uit hoofde van een groot getal Lustplaatzen, welke langs hetzelve, vooral tusschen Haarlem en het Meir, zijn aangeleid.