XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Limiet- of banpalen

betekenis & definitie

Limiet- of banpalen - Een veelvuldig toegepaste straf was de veroordeling tot "bannissement". De tijd van die verbanning "uit de stad en vrijheid van dien" kon oplopen tot "honderd jaren en eenen dag", hoewel soms vergunning werd verleend tot een kort verblijf binnen de veste. Deze straf kon zowel mannen als vrouwen treffen. Vroeger was het eind van de jurisdictie (rechtsgebied) van de stad aangegeven door grote stenen palen met opschriften. Er zijn nu nog drie van deze zes banpalen over.

Men kan ze nog zien aan de westelijke Amsteloever even voorbij het Kalfje*, in Amstelveen bij het gebouw van Van Leer en in de bebouwde kom van Sloten*. Een ander soort grenspalen zijn de jachtpalen die nog aan te treffen zijn in de duinen van Zuid-Kennemerland. In 1838 werd het grondgebied van A. aangeduid door hardstenen limietpalen, die op 27 plaatsen het zichtbaar teken waren van het verloop van de grenslijn. Op de plaats van het politiebureau Linnaeusstraat bij twee van die palen werd Napoleon op 9 okt. 1811 door burgemeester Joseph van Brienen* ontvangen. Nu staan beide palen in de tuin van het voormalige Prinses Beatrixoord* aan de rand van het Oosterpark. Zie ook: Banpalen.

LIT. T. den Herder, De Ban- of Limietpalen, O.A. 1949, 60; F.C.M. Douwes, Strafrechtspleging in vroeger eeuwen, O.A. 1959, 181 en 246; T. den Herder, Over Ban- en Grenspalen, O.A. 1968, 290 en 1969, 234; Gerard de Waard, Tot hier en niet verder, O.A. 1994, 109.

< >