Keyser, Vereniging Hendrick de - De Vereniging Hendrick de Keyser werd op 3 jan. 1918 opgericht en verwierf in korte tijd een grote mate van populariteit. Zij stelt zich ten doel maatregelen te nemen tot behoud van oude gebouwen, in het bijzonder in A., die of op zichzelf architectonische betekenis hebben, of een integrerend deel van een schoon of sprekend stadsbeeld uitmaken. Zo staat het in de statuten. Sinds 1933 is de zetel van de vereniging Huis Van Brienen* aan de Herengracht 284. Dit huis, gebouwd omstreeks 1625, kwam in 1781 in bezit van de familie Van Brienen, waarvan de laatste telg het in 1933 schonk aan de Vereniging "Hendrick de Keyser", onder de voorwaarde dat de gang, achterkamer en zaal zo veel mogelijk in de oorspronkelijke staat gelaten zouden worden en voor het publiek ter bezichtiging moesten worden opengesteld.
De vereniging heeft sinds haar oprichting bijzonder belangrijk werk verricht en nog dagelijks gaan de zorgen van haar bestuur uit naar waardevolle monumenten in stad en land. Zij kocht in 1918 haar eerste pand in A. (Nieuwebrugsteeg 13). Nog in datzelfde jaar was haar huizenbezit in A. tot dertien gestegen. In 1998, bij haar tachtigjarig jubileum, bezat "Hendrick de Keyser" ruim 300 huizen in 70 gemeenten, waarvan ruim 80 in Amsterdam. Met dit bezit is "Hendrick" met haar 2400 leden en 200 donateurs een belangrijke instelling op het gebied van monumentenzorg. De vereniging tracht in de opbouw van haar bezit een beeld te geven van de geschiedenis van het Nederlandse woonhuis. Daartoe worden uitzo veel mogelijk verschillende perioden zowel grote als kleine huizen gekocht. Het oudste huis dateert uit 1300 en staat in Appingedam, het jongste huis bevindt zich in Utrecht en is van Gerrit Rietveld. Sinds 1994 zijn de huizen voorzien van een blauw schildje met in zilveren letters "Vereniging Hendrick de Keyser".
LIT. Ton Koot, Poorters in Amsterdam, 1947; mr H. Westermann, Veertig jaar Hendrick de Keyser, O.A. 1958, 98; jaarverslagen en gedenkboeken; R. Meischke e.a., Huizen in Nederland, 1995.
