Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

GROOTSTE GEMENE DELER

betekenis & definitie

noemt men in de rekenkunde het grootste natuurlijke getal waardoor twee natuurlijke getallen deelbaar zijn (afkorting: G.G.D.). Zo is de G.G.D. van 12 en 40 gelijk aan 4 en die van 34. 73. 13 en 32. 53. 74. 17 gelijk aan 32. 73.

Behalve door ontbinding in ondeelbare factoren (wat bij grote getallen zeer bewerkelijk is), kan men de G.G.D. ook vinden door het kleinste getal op het grootste te delen, de rest dezer deling op het 36 kleinste enz., daarbij steeds de rest van iedere deling op de deler delend,tot men een opgaande deling verkrijgt, terwijl de laatste deler de G.G.D. is.De daarbij verkregen quotiënten heten wijzer getallen en kunnen dienen om eenvoudige breuken te vinden, die de verhouding van de beide gegeven getallen bij benadering kunnen voorstellen (z naderende breuken). Het product van de G.G.D. en het K.G.V. (z kleinste gemene veelvoud) is gelijk aan het product der beide getallen.

Ook in de algebra spreekt men van de G.G.D. van twee veeltermen.

In de ideaal theorie verstaat men onder de G.G.D. van twee idealen A en B het ideaal (A ; B), voortgebracht door A en B; het bestaat uit alle sommen a + b, waarin a uit A, b uit B gekozen. Zo is de G.G.D. van de idealen (12) en (40) in de ring van de gehele getallen het ideaal (4).

< >