Würzburg, een voormalig souverein bisdom in Franken en besproeid door de Main, de Saale, de Tauber en de Jagst, telde op 87 □ geogr. mijl 250000 inwoners. zijn gebied strekte zich uit van de Kocher tot aan het Thüringer Wald, van de Werra tot aan de Regnitz. De bisschop was suffragaan van Mainz en had op den Rijksdag de vijfde plaats op de bank der geestelijken, maar op den Fränkischen rijksdag de eerste stem. Het bisdom werd in 741 door Bonifacius gesticht en de eerste bisschop was de heilige Burkhard. De beschermheilige van het bisdom was de heilige Kiliaan, die er volgens de legende in 768 den marteldood stierf.
De bisschoppen verkregen in de 10de en 11de eeuw de meeste graafschappen binnen hun bisdom en de regtspraak over alle ingezetenen. Daaruit ontstond het hertogelijk gezag in Oost-Franken. Hendrik V kende in 1115 het hertogdom toe aan zijn neef Koenraad von Staufen, maar hief het in 1120 wederom op ter gunste van Erlung, bisschop van Würzburg. wijders droeg eerst bisschop Embrico (1127—1146) den titel van hertog, en die van hertog van Franken kwam eerst in de 15de eeuw in zwang. In de volgende eeuwen ontstonden gedurig twisten met de steden van het bisdom, vooral met Würzburg, bijv. onder Hermann von Lobdenburg (1225—1254) en Gerhard von Schwarzburg (1372—1400). Het regéringstijdperk van bisschop Melchior Zobel von Guttenberg is bekend door de twisten met Grumbach (zie aldaar). Johann Gottfried von Aschhausen (1617—1622) en Philipp Adolf von Ehrenberg (1622—1631) waren heftige tegenstanders der Protestanten, zoodat het bisdom in den Dertigjarigen Oorlog veel te lijden had. De Zweedsche kanselier Oxenstierna gaf den 30sten Junij 1633 aan hertog Bernhard von Saksen-Weimar de bisdommen Würzburg en Bamberg als hertogdom Franken in leen, doch deze kon er na de nederlaag bij Nördlingen zijn gezag niet handhaven, zoodat het bisdom Würzburg in 1634 weder ten deel viel aan bisschop Franz von Hatzfeld. Deze bestuurde, evenals onderscheidene van zijne opvolgers, ook het bisdom Bamberg.
Met George Karel, vrijheer von Fechenbach, eindigt de reeks der bisschoppen van Würzburg. Bij den Vrede van Luneville werd ook het bisdom Würzburg opgeheven en in 1803 aan den Keurvorst van Beijeren als een wereldlijk en erfelijk vorstendom toegekend, met uitzondering van ongeveer 15 ☐ geogr. mijl, die als schadeloostelling aan andere vorsten werden toegewezen. De Vorst-Bisschop ontving een jaargeld van 60000 florijnen en daarenboven 30000 florijnen als coadjutor van den bisschop van Bamberg. bij den Vrede van Preszburg stond Beijeren tegen schadeloosstelling het vorstendom Würzburg in 1805 af aan Ferdinand, den voormaligen groothertog van Toscane, die het hem in 1803 als schadeloosstelling toegekende keurvorstendom Salzburg aan Oostenrijk overdroeg, waarna Würzburg tot een keurvorstendom verheven werd. Den 30sten September 1806 voegde zich keurvorst Ferdinand bij den Rijnbond en aanvaardde den titel van Groothertog van Würzburg. Na de ontbinding van den Rijnbond nam ook het groothertogdom Würzburg een einde.
Door een besluit van het Congrès te Weenen herkreeg de Groothertog zijn voormaligen Staat Toscane, terwijl Würzburg grootendeels aan Beijeren werd toegevoegd. Thans vormt het een gedeelte van het district Beneden-Franken en Aschaffenburg. Kleine gedeelten van het aloude bisdom werden vereenigd met Baden. In 1817 werd er de bisschopszetel hersteld en aan den aartsbisschop van Bamberg onderworpen.
