Rosen is de naam van een vrijheerlijk geslacht, afkomstig uit Bohemen, maar tegenwoordig in Rusland, Zweden, Pruissen, Sleeswijk-Holstein en Denemarken gevestigd. Van zijne leden noemen wij: Georg Andreas von Rosen, een Russisch generaal, geboren in 1776. hij trad in 1789 in Russische krijgsdienst, nam deel onder Soewarow aan de veldtogten in Polen en Italië, werd in 1806 kolonel, in 1809 generaal-majoor, in 1811 brigade-generaal en in 1812 bevelhebber der eerste brigade van de garde, aan wier hoofd hij zich in den slag bij Borodino, in het gevecht bij Moshaisk en bij het vervolgen der Franschen onderscheidde. In de veldslagen bij Groszgörschen en Bautzen was hij divisiegeneraal, — voorts streed hij met het korps van Ostermann bij Kulm, en als luitenantgeneraal bij Leipzig, bij Arcis sur Aube en bij Montmartre. In 1831 was hij aanvoerder van het 6de korps infanterie tegen de Poolsche opstandelingen, sloeg hen in den bloedigen slag bij Grochow, maar moest bij Dembe-Wielki en Iganie voor Skrzynekci het onderspit delven.
Na het dempen van dien opstand zag hij zich belast met het opperbevel over al de troepen in den Caucasus, bragt Kasi-Moella eene nederlaag toe en veroverde stormenderhand de vesting Gimry. Toch kon hij Sjamyl niet tot onderwerping brengen. Weldra werd hij tot senator en lid van het krijgscomité te Petersburg benoemd, en overleed aldaar den 24sten Augustus 1841. — Georg, baron von Rosen, een Russisch dichter en een vriend Poesjkin. Hij trad in 1827 op met «Drie gedichten", welke met bijval werden ontvangen. Daarop volgden in 1828 „Het geheim” en in 1838 „De geboorte van Iwan de Verschrikkelijke”. Met Konsjin deed hij een dichterlijk jaarboekje in het licht verschijnen. Voorts vermelden wij zijne treurspelen: „Rusland en Bathori (1834)”, — „Basmanow (1836)”, — en „De dochter van Iwan III (1839)”. zijne opera: „Het leven van den Czaar (1837)” werd vermaard door de muziek van Glinka. Hij overleed te Petersburg den 6den Maart 1860.
Onder den naam Rosen vermelden wij voorts:
Friedrich August Rosen, een verdienstelijk beoefenaar der Oostersche talen, geboren te Hannover den 2den September 1815. Hij studeerde te Leipzig, legde te Berlijn onder de leiding van Bopp zich toe op het Sanskriet, en gaf daarop zijne „Radices sanscritae (1827)” in het licht. Daarop vertrok hij als hoogleeraar in de Oostersche talen naar Londen, bezorgde er eene uitgave der Arabische algebra van Mohammed ben Moesa (1831), maar legde in 1831 zijn hoogleraarsambt neder, werd secretaris van het Aziatisch genootschap, en belastte zich met het schrijven van artikelen in de „Penny Cyclopedia”, met de revisie van het Sanscriet-Bengaalsch woordenboek van Haughton (1833) en met de vervaardiging van een catalogus der Syrische handschriften in het Britsch Muséum. Eene bewerking der „Veda’s” bleef steken door zijn overlijden op den 2den September 1837; daarvan verscheen slechts: Rigveda-Sanhita, liber primus, sanscrite et latine (1838)”.
Georg Rosen, een broeder van den voorgaande en desgelijks een ijverig beoefenaar der Oostersche letterkunde. hij werd geboren te Detmold den 21sten September 1821, studeerde te Berlijn, en te Leipzig, maakte zich verdienstelijk door zijne „Rudimenta Persica (1843)” en vertrok, door de regéring ondersteund, in 1843 met Koch naar het Oosten.
De uitkomsten van zijne nasporingen verzamelde hij in zijne verhandeling: „Ueber die Sprache der Lazen (1844)” en in zijne „Ossetische Grammatik (1846)”. Sedert 1844 was hij werkzaam als tolk bij het Pruissisch gezantschap te Constantinopel, werd in 1863 Pruissisch consul te Jerusalem en in 1867 consul-generaal van den Noord-Duitschen Bond, later van het Duitsche Rijk te Belgrado, doch keerde in 1875 naar zijn vaderland terug. Zeer verdienstelijk maakte hij zich door eene onder den titel: „Tutih-nameh (1856, 2 dln)” uitgegevene vertaling van de Turksche overzetting van het oud-eerwaardige „Papegaaijenboek”, eene verzameling van Oostersche sprookjes en vertellingen. Voorts hield hij zich bezig met oudheidkundige nasporingen in Palaestina en schreef o. a. „Das Heram Sjerif zu Jeruzalem und sein Verhältnis zu dem jüdischen Tempelplätz (1866)”, alsmede eene „Geschichte der Türkei vom Sieg der Reform 1826 bis zum Pariser Traktat 1856 (1866—1867, 2 dln)”, terwijl hij onderscheidene wetenschappelijke bijdragen leverde in het „Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft”.
Julius Rosen, eigenlijk Nicolaas Duffek, een Oostenrijksch klucht- en blijspeldichter. Hij werd geboren den 8sten October 1833 te Praag, studeerde aldaar, had wegens de betrekking van zijn vader (directeur van het koor en vervolgens lid van het orkest) eene uitmuntende gelegenheid om den schouwburg te bezoeken, en werd daardoor opgewekt tot dramatischen arbeid. Hij zag zich als ambtenaar geplaatst in Siebenbürgen, vervolgens in Oedenburg, waar men reeds in 1859 zijn stuk: „Convenienz und Liebe” had opgevoerd, verkreeg voorts te Praag eene betrekking bij de policie, doch nam in 1867 zijn ontslag, waar reeds verschillende stukken van zijne hand te Weenen en te Berlijn met goed gevolg waren vertoond. Eerlang werd hij dan ook secretaris bij het Carltheater te Weenen. Algemeen bekend werden zijne blijspelen: „Die Kompromittirten (1863)”, — „Männer von heute (1864)”, — „Hohe Politik (1865)”, — „Held der Reklame (1866)”, — „Nullen (1867)”, — „Kanonenfutter (1869)”, — „Ein Engel” — „Zitrone”, enz. Daarenboven schreef hij een groot aantal kleinere stukken, zoodat er wel vijftig van hem werden opgevoerd.
Trouwens hij schrijft slechts voor den dag van heden, weshalve zijne voortbrengselen den toets der degelijkheid moeijelijk kunnen doorstaan. Sommige dienen alleen om eene leverschudding te verwekken of aan de tooneelspelers gelegenheid te geven tot belachelijke overdrijving. Rosen leverde voorts feuilletons in dagbladen. Tot 1874 bleef hij aan het Carltheater verbonden, en na dien tijd leefde hij van zijne pen. Zijne „Gesammelte Dramatische Werken” verschijnen sedert 1870; daarvan zijn 11 deelen in het licht gezonden.
