Oratorianen is de naam eener orde van monniken, in 1548 door Filippo Neri te Rome gesticht. Zij aanvaardde den regel van den Heiligen Augustinus en wijdde zich sedert 1550 aan de verpleging van hulpbehoevende pelgrims.
In het oratorium of de bidzaal van zijn gesticht hield Neri geestelijke oefeningen, wetenschappelijke zamensprekingen en druk bezochte avondbijeenkomsten, weshalve de broeders den naam ontvingen van „priesters van het oratorium”, die evenwel eerst algemeen gebezigd werd na de canonisatie van Neri door Gregorius XV(1622). Neri verkreeg in 1577 een groot oratorium te Florence, en zijne orde verspreidde zich over geheel Italië. Tot hare leden behoorden velen cardinalen en beroemde geleerden, bijv. Baronius.
Eene andere orde is de Fransche congregatie der priesters van het oratorium van Jezus, gesticht door Petrus van Berulle en in 1613 door Paulus V onder den naam van Priesters van het Oratiorum van Jezus bevestigd. Haar doel was opbeuring van den geestelijken stand door ontwikkeling en veredeling. Zij breidde zich bepaaldelijk uit in Frankrijk, inzonderheid na het overlijden van den stichter en telde onder hare leden een groot aantal geleerde mannen, zooals Richard Simon, Malebrache, Thomassin en Massillon. Na het verdrijven der Jezuïeten uit Frankrijk stonden de priesters van deze orde aan het hoofd van onderscheidene seminaria en colleges. Thans echter zijn zij vooral werkzaam als zendelingen.
