Iturbide (Don Augustin de), keizer van Mexico, aldaar te Valladolid geboren in 1784, was de zoon van een uitgeweken edelman uit Biscaye en van eene rijke creole, leefde in 1810 bij het eerste oproer in Mexico als luitenant op zijne goederen en wees alle aanbiedingen van de opstandelingen van de hand. Daarentegen aanvaardde hij op bevel van den onderkoning Apodaca het bevel over de militie in zijne provincie en handelde met zooveel krijgsbeleid, dat de opstandelingen weldra verstrooid waren. Daarna vertoefde hij weder op zijn landgoed, totdat in 1821 de Onderkoning hem belastte met het opperbevel over het leger. Nu echter naderde Iturbide tot de partij der opstandelingen en plaatste zich weldra aan hun hoofd.
Na vruchtelooze onderhandelingen met den Onderkoning omtrent eene nieuwe grondwet, beklom hij zelf den 18den Mei 1822 onder den naam van Augustin I den troon van Mexico en werd den 21sten Julij daaraanvolgende als zoodanig gekroond, nadat het Congrès het keizerschap erfelijk had verklaard in zijn geslacht. Toen echter eerlang de schatkist uitgeput was, spanden verschillende partijen en het Congrès zamen tegen den Keizer, die geen beleid en kracht genoeg bezat, om de wetgeving te regelen en de kwaadwilligen te beteugelen. Eenige generaals vormden eene zamenzwering om hem te doen vallen. Weldra verhief zich de opstand, doch Iturbide legde den 20sten Maart 1823 zijne waardigheid vreedzaam neder in de handen van het Congrès. Dit laatste verleende hem en zijn gezin een jaargeld, onder voorwaarde dat hij zich in Italië zou vestigen, waarna hij met de zijnen naar Livorno gebragt werd. Hoewel door partijhaat belasterd, had Iturbide, wien men noch geweldenarij, noch hebzucht kon te last leggen, nog altijd vele vrienden en aanhangers in Mexico.
In kennis gesteld van eene zamenzwering ten zijnen behoeve, begaf hij zich in 1824 met zijn gezin naar Londen om zich vandaar naar Mexico in te schepen. Het Mexicaansch Congrès evenwel deed hem den 28sten April 1824 in den ban en beval dat hij bij zijne landing onmiddellijk zou worden teregtgesteld. Niettemin waagde hij het den 16den Julij van dat jaar vermomd den vaderlandschen bodem te betreden, waar hij, in weerwil van zijne vermomming, door generaal Garcia herkend en reeds den 19den Julij te Padilla gefusilleerd werd. Zijne weduwe en hare 5 kinderen ontvingen van het Congrès een jaargeld onder voorwaarde, dat zij in Columbia of Noord-Amerika moesten wonen. Eerstgenoemde vestigde zich toen te Philadelphia, doch 2 van hare zonen keerden later naar Mexico terug. In 1835 werd aan de erfgenamen van Iturbide een millioen piasters uitbetaald, terwijl men hun 20 □ mijl land in eigendom toekende.
