Helmkruid

betekenis & definitie

Helmkruid (Scrophularia L.) is de naam van een plantengeslacht uit de familie der Scrophularieae. Het onderscheidt zich door een 5-lippigen kelk, eene kroesvormige, onregelmatige bloemkroon met eene 2-lobbige boven- en eene 3-lobbige onderlip, door 4 meeldraden en een valschen meeldraad (staminodium), een bovenstandigen eijerstok met één stijl en één stempel, eene 2-hokkige doos vrucht met 2 of 4 kleppen en tegen elkander overstaande bladeren. Van de soorten, die in ons land voorkomen, noemen wij knoopig helmkruid (S. nodosa L.), ook wel groot-speenkruid en aambeijenkruid genaamd, eene overblijvende plant, op vochtige, schaduwrijke plaatsen, vooral tusschen hakhout groeijende, met een knoopigen wortel, een scherp-vierkanten stengel, eironde of langwerpige, gladde, dubbelgezaagde bladeren en donker olijfkleurige bloemen, van Junij tot September bloeijende, en voorheen tegen klierziekten in gebruik, — water-helmkruid (S. aquatica L.), ook wel water-speenkruid of water-betonie geheeten, langs de slooten in zand- en veenstreken voorkomende, met een breed-gevleugelden stengel en gevleugelde bladstelen, alsmede door kleinere bloemen van de voorgaande soort onderscheiden en wel eens als wondmiddel gebezigd, — en voorjaarshelmkruid (S. vernalis L.), van April tot Junij bloeijende en aan heggen op beschaduwde plaatsen te vinden, met fijnbehaarde stengels en bladstelen, hartvormige, dubbelgekartelde, zachtbehaarde bladeren en groenachtig-gele bloemen.