Goldsmith (Olivier), een uitmuntend Engelsch prozaschrijver, geboren den lOden November 1728 te Pallas of Pallice in het Iersche graafschap Longford, was de zoon van een dorpspredikant, die, ondersteund door zijne bloedverwanten, hem naar Dublin zond, om in de theologie te studéren. De ruwe bejegening van zijn leermeester verdreef hem uit de stad, maar de honger deed hem derwaarts terugkeeren. Hij promoveerde in 1749, doch begaf zich in 1752 naar Edinburgh, om zich aan de geneeskunde te wijden. Daarna ging hij naar Leiden, waar hij zich gedurende een jaar met den meesten ijver toelegde op de schei- en ontleedkunde.
Hoewel zijne geldmiddelen uitgeput waren, besloot hij, zich op reis te begeven. Door op de fluit te spelen voorzag hij in zijn onderhoud, en zoo trok bij door Vlaanderen, Frankrijk en Duitschland naar Zwitserland, waar hij een gedeelte van zijn gedicht „The Traveller” schreef en te Genève de gids werd van een jongen Engelschman, dien bij wegens zijne gierigheid te Marseille verliet. Nu ging hij naar Italië en werd, naar men meldt, te Pavia doctor in de geneeskunde. In 1756 keerde hij in Engeland terug en werd bediende in eene apotheek, totdat een zijner academievrienden hem aanspoorde, om zich te Londen als geneesheer te vestigen. Daar zijn geld op was en de practijk uitbleef, deed hij vruchtelooze pogingen, om als scheepsheelmeester geplaatst te worden. Voorts verbond hij zich met Griffith, den uitgever van den „Monthly Review”, doch verbrak na verloop van 8 maanden de overeenkomst.
Nadat nu zijn „Enquiry into the present state of polite learning in Europa (1760)” in het licht verschenen was, schreed hij met roem voort op de baan der letterkunde, doch kon slechts op karige wijze in zijne behoeften voorzien. Hij plaatste zijne Chinésche brieven, die vervolgens onder den titel van „The Citizen of the world” verschenen, in den „Public Ledger”. Omstreeks dien tijd voltooide hij zijn „Traveller”, — en hierop volgden: Letters on Englisch history (1765)”, — „The vicar of Wakefield (1766 en later bij herhaling)”, — „The goodnatured man (1776)”, en het gedicht „The deserted village (1770)” — „History of England (1770)”, — „Roman History (1770)", — zijn uitmuntend blijspel: „She stoops to conquer (1773)”, — „History of Greece (1773, 2 dln)”, — en de onvoltooid gebleven „History of animated nature (naar Buffon, 1774, 8 dln, 2de druk 1818, 6 dln)”. Hij wilde juist een algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen schrijven, toen hij den 4den April 1774 overleed. Zijn voortreffelijkst werk is voorzeker de algemeen bekende en als leer- en leesboek gebruikte „Vicar of Wakefield”, een roman, die door zijne keurige tafereelen het lievelingsboek der geheele beschaafde wereld is geworden. Goldsmith was een edel en beminnelijk mensch, die zich echter door zijne zorgelooze ligtzinnigheid de grootste ongelegenheden op den hals haalde.
