een Grieks woord, dat onsnijdbaar betekent. Atomen zijn de kleinste deeltjes, waaruit men zich de stof, de materie, samengesteld denkt.
Als je een vensterruit in de hand houdt, dan zou je denken, dat dit stuk glas één geheel is, een ding uit één stuk. En toch is het niet zo.
In werkelijkheid is het samengesteld uit biljoenen van de allerkleinste deeltjes, bolletjes, die elkander niet kunnen raken. Het is met die bolletjes net als met de bomen van een hoog, dicht bos.
Als je een eind van het bos verwijderd bent, lijkt het een hoge wand uit één stuk. Kom je naderbij, dan zie je, dat er wel degelijk ruimte tussen de boomstammen is.
Zo is het ook met de glasruit. De kleinste delen zijn echter zo nietig, dat men ze zelfs door den sterksten microscoop niet van elkander onderscheiden kan.
Dat zijn de atomen.Waarom noemt men ze „ondeelbaar”?, zal je vragen. Luister: Bekijk eens een brokje keukenzout. Wie niet beter weet, zal menen dat zout... nu ja zout is en zout blijft, onverschillig of men er een groot of een heel klein stuk van neemt. En toch bestaat het uit twee heel verschillende stoffen, n.l. een metaal, natrium en een gas, chloor. Wrijven of kloppen wij het stukje zout kapot tot het een fijn poeder geworden is, dan is het kleinste deeltje nog altijd zout en bestaat uit natrium en chloor. Die beiden houden elkander stevig vast en zijn door mechanische deling, d.i. door snijden, kloppen of wrijven niet van elkaar los te krijgen. Het allerkleinste deeltje zout, dat wij op mechanische wijze zouden kunnen verkrijgen, noemt men een molecule. Willen wij dan ook nog het natrium van het chloor losrukken, dan moeten we een andere werkwijze toepassen. Dat kunstje leert ons de scheikunde of chemie. Zout is een samengestelde stof, natrium en chloor zijn twee enkelvoudige stoffen of elementen. De scheikunde is dus de wetenschap, die ons o.a. leert, hoe men samengestelde stoffen in enkelvoudige kan ontleden of scheiden. De kleinste deeltjes nu, waarin een molecule scheikundig gesplist kan worden, zijn de atomen. Die zijn ook scheikundig niet meer te delen.
Men kent tegenwoordig meer dan 70 elementen, en uit de kleinste deeltjes, de atomen, van deze elementen bestaan alle stoffen op aarde, zowel de vaste (steen, hout, been), als ook de vloeibare (water, petroleum, melk) en de gasvormige (lucht, gas, enz.).
