Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

verdoemd

betekenis & definitie

In de Middelnederlandse Vanden Vos Reinaerde komt de zelfverwensing so moetic sijn verdoemt voor. De vorm met oe blijft lange tijd de meest gangbare, maar verschijnt aan het eind van de 19de eeuw in emotioneel taalgebruik hoofdzakelijk in de verzachte vorm verdomd. Daarnaast ontstaan ook als verzachting verdimd en verdamd. Het taboekarakter bij emotioneel taalgebruik komt in de 18de en 19de eeuw tot uiting in de eufemistische, onvolledige spelling verd..d en verd... Desondanks komt in die eeuw de zelfverwensing ik mag eeuwig verdoemd zijn! voor.

Een versterking daarvan, die ook nog in onze eeuw voorkomt, is ik wil eeuwig gloeiend verdoemd zijn! De godheid wordt aangeroepen onmiddellijk te straffen als men gelogen heeft. Pleegde men toch meineed, dan werd de oorspronkelijke eedformule tot vloek en later tot uitroep.

Gebruikt als krachtterm geeft de term uiting aan verbazing, sterke afkeuring, gekwetste gevoelens en ergernis en dient hij als versterking of bevestiging. In het twintigste eeuws Nederlands komt nog voor ik wil zwart verdoemd zijn.

< >