Gepubliceerd op 19-01-2021

John francis edward acton

betekenis & definitie

Sir, staats- en krijgsman, geb. te Besançon, Frankrijk, 1736, overl. 12 Aug. 1811 te Palermo. Na achtereenvolgens bij de Fransche, Toscaansche en Napolitaansche marine te hebben gediend werd hij 1785 in Napels eerste minister onder koning Ferdinand IV, hetgeen hij dankte aan de bemoeiingen van koningin Carolina Maria, wier gunsteling hij was.

Bezield met een diepen haat tegen Frankrijk werd hij in zijn hooge positie het werktuig van Engeland tegen eerstgenoemd land. De door Acton gevolgde politiek van legeruitbreiding, en het engageeren van buiten! officieren met voorbijgaan van ingeborenen leidden in 1798 tot een opstand, vergezeld van een inval der Franschen in Opper-Italië; Acton en het koninklijk gezin namen de wijk naar Palermo. In Juni 1799 keerde de vorst naar zijn gebied terug en herstelde zijn eersten minister in al diens waardigheden, waarop onder den invloed van diens wraakzucht een waar schrikbewind aanving. In 1804 werd hij op Frankrijks aandrang ontslagen, keerde echter weldra terug, totdat hij in 1806 bij de invasie der Franschen andermaal de vorstelijke familie op haar vlucht naar Sicilië vergezelde, op welk eiland hij algemeen gehaat te Palermo overleed.Zijn broeder, Joseph Edward, geb. te Besançon 1737, overl. te Napels 1830, was generaal in het leger van Ferdinand IV.

Zijn oudste zoon, sir Ferdinand Richard Edward, nam van zijn schoonvader, den hertog van Dalberg, diens familienaam Dalberg over; zijn zoon John Emeric Edward Dalberg-Acton werd 10 Jan. 1834 te Napels geboren en ging na zijn studiën te Oscott en te München onder Döllinger te hebben voltooid naar Engeland, waar hij weldra zitting kreeg, eerst in het Iersche Lagerhuis (1865) en vervolgens in het Hoogerhuis; in 1869 werd hij tot lord van Aldenham verheven, en ging in datzelfde jaar naar Rome, waar hij gedurende het Vatikaansche Concilie verbleef en zich als tegenstander van het dogma der pauselijke onfeilbaarheid deed kennen; in 1895 werd hij professor in de nieuwere geschiedenis te Cambridge. Van zijn hand verschenen vele politieke en dogmatische artikelen in verschillende groote bladen in Engeland en Duitschland; bovendien schreef hij een aantal geschiedkundige en leerstellige werken. ’

< >