Gepubliceerd op 23-02-2021

Minister

betekenis & definitie

oudtijds: beambte verbonden aan een geestelijke instelling, geestelijke bestuurder van een klooster enz.; thans: hoogste staatsdienaar, de verantwoordelijke bestuurder van een departement (ministerie); de gezamenlijke ministers vormen het kabinet of den raad van ministers (zie beneden), ook wel ministerie geheeten; eerste minister, premier, minister-president: de minister die het kabinet geformeerd heeft en er politieke leiding aan geeft; in den regel wordt het kabinet naar den premier benoemd.

De raad van ministers, samengesteld uit de hoofden der ministerieele departementen, beraadslaagt en besluit volgens het nieuwe reglement van orde voor den raad van ministers van 23 Oct. 1901, over al wat een gemeenschappelijk overleg tusschen die hoofden vordert, teneinde eenheid in de toepassing der regeeringsbeginselen te verzekeren en in het bijzonder over de ontwerpen van wet eer zij bij den Raad van State worden ingediend, over ontwerpen van algemeene maatregelen van bestuur en over de verdragen met buitenlandsche mogendheden.

De ministers zijn verantwoordelijk, zie de wet van 22 April 1855, houdende regeling der verantwoordelijkheid van de hoofden der ministerieele departementen.

In 1848 waren bij ons te lande negen departementen van Algemeen Bestuur: Binnenlandsche zaken, Buitenlandsche zaken, Financiën, Justitie, Oorlog, Marine, Koloniën, Hervormde eeredienst, R.-Kath. eeredienst. De beide laatste departementen zijn in 1866 door het ministerie Fransen van de Putte opgeheven, maar in 1868 door het daaropvolgende ministerie Heemskerk hersteld. In hetzelfde jaar trad het ministerie Fock-van Bosse op, dat beide departementen weder afschafte. In 1877 stelde het ministerie Kappeyne een nieuw departement van Algemeen Bestuur in voor Waterstaat, Handel en Nijverheid, wijl het departement van Binnenlandsche zaken langzamerhand te grooten omvang gekregen had. M. van Staat is een eeretitel, welke verleend wordt wegens buitengewone verdiensten.

Ministers zonder Portefeuille zijn in sommige parlementaire Staten in den regel voor de beraadslagingen in de Kamers benoemd. In Nederland bestaan zij niet.

< >