Een wonderlijke zegswijze waarover al heel wat is geschreven. De oudste verklaring is die van een zeventiendeeeuwse auteur: ‘Wanneer iemand soo naakt en berooid uytgeschud is dat hij geen Muts of Hoed op syn hoofd heeft, maar in plaats van dien eenkous setten moet.’ Later is men aan de juistheid van deze opvatting gaan twijfelen en heeft men, in aansluiting op varianten als: de bout of de bijl op het hoofd krijgen, het woord kous verklaard als een vertaling van het Duitse Kausch: ijzeren ring in een strop om het doorslijten van het touw te voorkomen.
Met deze oplossing waren de etymologen lang tevreden, tot iemand op een schilderij van de genre-schilder Dusart een muzikant opmerkte, die voor een vrolijk gezelschap speelt met een kous op zijn bol. Thans is men dus overtuigd, dat toch werkelijk aan een echte kous als een narrenmuts moet worden gedacht. De oorspronkelijke betekenis moet dan zijn geweest: voor gek lopen.
