Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

De dood in de pot

betekenis & definitie

Wanneer het ergens een saaie boel is, wanneer alle opgewektheid en levendigheid ontbreekt, plegen wij te zeggen: ’t Is hier de dood in de pot. Wij bedoelen alleen: het is er doods, vervelend.

De uitdrukking wil echter oorspronkelijk heel wat anders zeggen. Zij is namelijk letterlijk bedoeld en betekent: het eten is vergiftigd. Die oorspronkelijke betekenis vinden wij in het Bijbelverhaal dat is opgetekend in II Koningen IV: 40. Daar wordt verhaald dat de profeet Elisa ten tijde van een hongersnood moeskruiden liet lezen en koken. Maar een jongen deed er ‘kolokwinten’ in ‘en sneed ze in de moespot, want zij kenden ze niet’. Maar toen zij aten, merkten zij dat het eten vergiftig was en riepen: ‘Man Gods, de dood is in de pot.’ En zij konden het niet eten.

In onze taal, die wemelt van woorden, uitdrukkingen en zegswijzen aan de Bijbel ontleend, is deze zin van het gezegde verloren gegaan. Onder invloed van het woord doods is slechts die van saai-in-de-hoogste-mate overgebleven.

< >