Gepubliceerd op 17-01-2021

Onderwijsvormen

betekenis & definitie

m. (mv.), (ook: didactische werkvormen), de verschillende methoden waarop onderwijs gegeven kan worden.

© Lange tijd is de voordracht van de docent beschouwd als dé methode waarop de leerstof moest worden aangeboden, maar deze methode wordt tegenwoordig slechts als een van de mogelijkheden gezien. Vroeger werd de leerstof meestal aangeboden door elk vak regelmatig gedurende enkele lesuren of colleges per week te onderwijzen. Tegenwoordig wordt vaak gedurende een bepaalde periode de volle aandacht gericht op één vak; men noemt dit blokonderwijs. Een blok wordt afgesloten met een tentamen. Door het blokonderwijs wordt voorkomen dat de studenten het studeren uitstellen tot kort voor het examen aan het eind van het jaar. Binnen de afzonderlijke les kan gekozen worden voor verschillende onderwijsvormen. 1.

Het hoorcollege, waarbij de leerstof door de docent wordt overgedragen aan de leerlingen die worden verondersteld passieve toehoorders te zijn. 2. Het leergesprek, waarbij de docent vraagt en de leerlingen antwoorden en zo een probleem van de leerstof tot een oplossing brengen. 3. De vrije discussie, waarbij een onderwerp door de leraar of een leerling aan de orde wordt gesteld en in een gesprek, waaraan de leraar als een van de partners deelneemt, wordt uitgewerkt. De vrije discussie is vooral vruchtbaar als er eigen studie van de deelnemers aan vooraf is gegaan. 4. Het klassegesprek, waarbij een door de leraar aangeboden onderwerp door de klas wordt besproken en uitgewerkt waarna het resultaat naar de leraar wordt teruggespeeld. 5. Samenwerking in groepjes van verschillende grootte, die elk een onderwerp behandelen waarbij de leraar desgewenst om advies kan worden gevraagd. 6. Individueel werken, waarbij elke leerling voor zich werkt met de docent als adviseur.

Een aparte vorm van studeren is de geprogrammeerde instructie, waarbij de leerstof in kleine delen wordt gesplitst en in boekvorm of met behulp van een leermachine of computer wordt aangeboden. De aangeboden leerstof wordt gevolgd door vragen, die alvorens verder te kunnen gaan, bevredigend moeten worden beantwoord. Deze vorm van beheersingsleren kan ook in groepsverband worden toegepast. Om de groep zo veel mogelijk bij elkaar te houden, wordt nadat een hoeveelheid leerstof is aangeboden een toets gegeven, waarna de leerlingen die de stof beheersen een verrijkings- of verdiepingsprogramma krijgen, terwijl de anderen een hulpprogramma volgen om alsnog op peil te komen. Daarna gaat de gehele groep met het hoofdprogramma verder.

< >