Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Vlaardingen

betekenis & definitie

Woonhuizen. Het diepe huis Kortedijk 122 heeft een gevel met restanten mozaïekmetselwerk en geblokte ontlastingsbogen in rode baksteen.

De gesneden puibalk is gedateerd ‘1651’. Midden-18de-eeuws zijn de klokgevel van Hoogstraat 228 en de diepe huizen Westhavenplaats 2, met afgeknotte halsgevel, Westhavenplaats 3 en Westhavenkade 37, beide met klokgevel.

Bijzonder rijk uitgevoerd is het in 1740-'74 voor burgemeester en touwslager Abraham van der Linden gebouwde Huis met den Lindeboom (Westhavenkade 53-54). Dit drielaagse brede huis met aangebouwde erkerkamer heeft een pronkrisaliet en kroonlijst in Lodewijk XIV-vormen.

Van 1871 tot 1937 diende het monumentale pand als postkantoor, waartoe het in 1907 werd verbouwd. Sinds 1971 is het in gebruik als Museum voor de Nederlandse Zeevisserij.

Binnen bevinden zich stucplafonds en een schoorsteenmantel in Lodewijk XIV-stijl, twee kamers met plafondschilderingen van Gerard Sanders omlijst door Lodewijk XV-stucwerk (1750) en een binnenpui met snijraam in Lodewijk XVI-stijl. Het rond 1750 voor Laurens Polderman gebouwde redershuis Westhavenkade 45 heeft een hardstenen stoep met bordes en stoeppalen en een hardstenen borstwering in Lodewijk XV-stijl.

Het interieur bevat ruimten in Lodewijk XV- en Lodewijk XVI-stijl. Het met erker uitgevoerde patriciërshuis Westhavenkade 10 (circa 1760) heeft een opvallende rijke kroonlijst met consoles in Lodewijk XV-stijl.

Het in de kern 17de-eeuwse diepe huis Markt 42-43 kreeg rond 1790 een nieuwe lijstgevel in sobere Lodewijk XVI-stijl met dorische kroonlijst en geblokte deuromlijsting (gerestaureerd 1978). Het dwarse huis Markt 49 bezit een kern van kort na 1574 achter de laat-18de-eeuwse gevel met geblokte deuromlijsting.Een mogelijk oude kern heeft ook het woonhuis met bedrijfsgedeelte Markt 18, dat rond 1840 een nieuwe voorgevel kreeg. Sobere eclectische details vertoont het als havenkantoor gebouwde huis Oosthavenkade 102 (circa 1860). A. van der Snoek ontwierp de pastorie en kosterswoning Maassluisedijk 7-9 (1881), met eclectische wenkbrauwen boven de deuren, en de voor reder A.A. IJzermans in rijke eclectische vormen gebouwde grote villa Schiedamseweg 53 (1883), met portiek en torenvormig middenrisaliet. Diverse grote herenhuizen zijn opgetrokken in rijke neorenaissance-stijl, zoals Oosthavenkade 27-28 (1889), de dokterswoning Oosthavenkade 11 (1894) en de door P. van den Berg voor C.H. Wagenaar Hummelinck ontworpen herenhuizen A.

Hoogvlietstraat 10-14 (circa 1895). Burgemeester R.A. Verploegh Chassé liet in 1896 naar ontwerp van G.N. Itz de neorenaissance-villa Verploegh Chasséplein 8 bouwen. Voorbeelden van burgermanswoningen in neorenaissance-stijl zijn Hoflaan 31-37 (1895), Schiedamseweg 87-91 (circa 1895), Schiedamseweg 49 (circa 1900) en de door C. van Aken ontworpen huizen Nunquam Perfectum (Maassluisedijk 142-152; 1903). Voorbeelden van arbeiderswoningen met neorenaissance-details zijn Emmastraat 6-18 en 15-21 (alle circa 1895) en Hofsingel 19-20 (circa 1900).

Jonger en uitgevoerd met gepleisterde bovenkanten zijn de gespiegelde arbeiderswoningen Emmastraat 22-36 (1915). Een zelfde detaillering vertonen ook de door A. Marleveld ontworpen gepleisterde herenhuizen Verploegh Chasséplein 5 (1906) en Verploegh Chasséplein 4 (circa 1906). Jugendstil-details hebben de herenhuizen Binnensingel 53-59 (circa 1910) en de van imitatie-vakwerkgevels voorziene huizen Stationsstraat 138 en 140 (beide circa 195). De villa Parkweg 2 werd rond 1920 voor E. Balster gebouwd in Nieuw Historiserende vormen naar ontwerp van W.

Blokland (serre 1947). Zakelijk-expressionistisch van vorm zijn de etagewoningen Westhavenkade 75-80 (circa 1930).

< >