sumpsi, sumptum (3);
1. eig.
a. in ’t alg., nemen, grijpen, ferrum, arma, Liv., legem in manus, Cic., argentum ab alqo, Ter., pecuniam (mutuam), opnemen, lenen, een lening sluiten, Cic.
b. in ’t bijz., bij zich nemen, litteras, Cic., frumentum in cellam, Cic.; tot zich nemen, innemen, cibum, Nep., venenum, Nep.; aantrekken, -doen, calceos et vestimenta, Cic.; gebruiken (een vrouw), mille licet sumant, Ov.; kopen, genus signorum, Cic., parvo sumi, Hor.; ook = huren, navem alqo, Cic.; besteden, gebruiken, Idborem, Caes., hilare hunc diem, doorbrengen, Ter.; veroveren, proelio Thessaliam, Flor.; verteren, slopen, curis sumptus, Enn. bij Cic.
II. overdr.,
a. in ’t alg., tempus cibi, zijn tijd nemen (voor), Liv., animum, moed vatten, Ov., maar animum ex eventu, zijn besluit nemen, Tac., evenzo interficiendi domini animum sumere (het plan opvatten), Tac., poenas, straf voltrekken, wraak nemen, ook = mishandelen, Verg., praerepta gaudia, smaken, Ov., laudem a crimine, inoogsten, Ov.
b. in ’t bijz., nemen = kiezen, uitzoeken, Capuam, Cic., sibi studium philosophiae, Cic., diem ad deliberandum, Caes., c. inf., celebrare, Hor.; kiezen, alqm sibi imperatorem, Nep. | ondernemen, op zich nemen, beginnen, bellum, Liv., inimicitias, Cic., tentamina vocis, doen, Ov. | (in de rede) aanhalen, vermelden, homines notos, Cic., annum, Cic., exemplum, Cornif. rhet.; aannemen, vaststellen, beweren, alqd pro certo, Cic., beatos esse deos, Cic. | zich eigen maken, vultus acerbos, tonen, Ov., antiquos mores pro his novis, Liv. | m. sibi = zich veroorloven, - aanmatigen, sibi partes imperatorias, Caes., tantos sibi spiritus (hoge toon), Caes., mihi non tantum sumo, Cic.
