Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 31-10-2023

Wynbergen

betekenis & definitie

Het Geslagt van WYNBERGEN. In gevolge der wet, welke hij, bij het ontwerpen van het plan onzes Woordenboeks, ons hadden voorgeschreeven, om onze aloude en aanzienlijke Vaderlandsche Geslagten, in derzelver oorsprong en voortgang, te doen bekend worden, mogen wij het Geslagt van WYNBERGEN niet onaangeroerd voorbijgaan.

Het schijnt zijnen oorsprong ontleend te hebben uit Frankenland, en aldaar, reeds vóór het midden der Tiende Eeuwe, in eere en aanzien geweest te zijn. Zeker is het, dat reeds in den Jaare 948, in de Registers der Tournooien en der Ridderschap diens Gewests, de naam van WYNBERGEN staat vermeld. Daarenboven ontmoet men dien naam in de Domstichten van verscheiden Kerken, als die van Hildesheim, Luik en Utrecht. Door verloop des tijds schijnt zich het Geslagt voornaamlijk in Gelderland te hebben gevestigd, reeds voor het begin der Twaalfde Eeuwe; wordende, op den Jaare 1105, zekere GERBRAND VAN WYNBERGEN vermeld, als hebbende, nevens anderen, eenen Brief ten behoeve der Kerke van Zutfen bezegeld.Intusschen verliep ’er nog een zeer geruime tijd, eer dit Geslagt zo veel vastheids en bestendigheids hadt bekoomen, dat een aaneengeschakelde Lijst daar van tot de naakomelingschap is overhandigd. ’Er lag een heerlijk goed in Gelderland, Wynbergen geheeten. Met SWEER VAN WYNBERGEN, die in den jaare 1326, daar mede wierdt beleend, neemt de Geslagtslijst eenen aanvang; en moet hij aldus als de bekende Stamvader der veelvuldige naakomelingen worden aangemerkt. Hij was bekleed met de Ridderlijke waardigheid. SWEER liet eenen Zoon na, met naame

SYWARD VAN WYNBERGEN, Ridder. REINHOLD, Hertog van Gelder en Graaf van Zutfen, beleende hem, in den Jaare 1342, met het goed te Wynbergen, welk hij van zijnen Vader hadt geërfd. Bij zijne huisvrouw N. N. verwekte hij twee Zoone:

1 SWEDER VAN WYNBERGEN, die volgt.
2 WILLEN VAN WYNBERGEN, wiens naakomelingen, aan die van zijnen broeder, zullen vermeld worden.

SWEDER VAN WYNBERGEN, wierdt, in den Jaare 1365, beleend met het goed te Wijnbergen. In den Jaare 1380 tradt hij in het huwelijk met ELIZABETH VAN DORTH, dogter van Henrik, Heere van Dorth, en van Vrouwe Anna van Keppel. Zeventien jaaren duurde deeze echtverbintenis; door zijnen dood wierdt dezelve in den Jaare 1397 verbroken. Zijne Weduw volgde hem in het graf, in den Jaare 1412. Beiden wierden in de Groote Kerk te Montfoort begraaven. Hunne kinderen waren:

1. SYWARD VAN WYNGAARD, die volgt.
2. Lutgarde van Wijnbergen, die, nevens anderen, het haare heeft toegebragt tot het stigten van het St Katrijnen-Klooster, agter Syward van Wynbergens huis, staande binnen Harderwijk. Zij is ongehuwd overleeden.

SYWARD VAN WYNBERGEN, ontving, in de Jaaren 1402 en 1410, te leen, het goed Wijnbergen, met deszelfs toebehooren, gelegen in het Graafschap Zutfen, in het Kerspel van Doetichem. Zijne Echtgenoote was N. N. KREYNCK, en hij bij haar Vader van SWEDER VAN WYNBERGEN, Ridder. Met het goed Wijnbergen wierdt hij in den Jaare 1435 verlijd. Bij zijne huisvrouwe N. VAN MEECKEREN verwekte hij de vier volgende kinderen.

1. SYWART VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. Willem van Wynbergen.
3. Andriesse van Wynbergen, getrouwd met Peter van Appelthern, Zoone van Reinier van Appelthern en Agnes van Meekeren.
4. Assuera van Wynbergen, getrouwd met Arent van Boccoop, Zoone van Arent van Boccoop, Burgemeester van Harderwijk.

SYWART VAN WYNBERGEN, Ridder, verlijd met het goed Wijnbergen, de Visscherijen en verdere onderhoorigheden, in de Jaaren 1452 en 1465, nam ter huisvrouwe MARGARETA VAN DOORNIK, en wierdt bij haar, Vader van

1. Sweder van Wynbergen, in den Jaare 1501 met het goed Wijnbergen verlijd, en met welken, als zijnde kinderloos overleeden, deeze tak in het mannelijk oir is uitgestorven.
2. Engel van Wynbergen, naa haars broeders aflijvigheid met het goed Wijnbergen verlijd, wierdt de Echtgenoote van Jan van Voorst. Van korten duur was deeze Echtverbintenis. Zij overleedt zonder kinderen nog bij het leeven van haare Moeder; aan welke, vervolgens, het goed te Wijnbergen kwam. Deeze, begeerende dat dit goed tot den ouden Stam van ’t Geslagt van Wijnbergen zou wederkeeren, droeg de eene helft daar van over op SWEER VAN WYNBERGEN, en de andere helft op diens broeder JOHAN VAN WYNBERGEN, om door ieder hunner als een bijzonder Leen bezeeten te worden. Dit viel voor in den Jaare 1522.

Thans volgen de afstammelingen van WILLEM VAN WYNBERGEN, boven genoemd, als tweeden Zoone van SYWARD VAN WYNBERGEN.

WILLEM VAN WYNBERGEN, de tweede Zoon van Syward van Wynbergen, reeds vermeld, koomt voor op het Jaar 1379, als Richter van de Veluwe. In den Jaare 1374 tradt hij in 't huwelijk met AGNES VAN RUYTENBERG, en overleedt in den Jaare 1382; wordende vervolgens te Montfoort, in de Hoofdkerk, begraaven, alwaar men nog heden zijnen Grafsteen ontmoet. Twee kinderen waren hem gebooren:

1. Albert van Wynbergen, die, nevens verscheiden Edelen, het zijne toebragt tot het stigten van het adelijk Klooster der Reguliere Kanunniken te Windesheim, bij Zwol; waar van hij eerst tot Superieur, en vervolgens tot Abt wierdt bevestigd.
2. JOHAN VAN WYNBERGEN, die aanstonds volgt.

JOHAN VAN WYNBERGEN, op het Jaar 1389 vermeld, verwekte bij N. N. eenen Zoon, WILLEM VAN WYNBERGEN, die, naa dat hij, in den Jaare 1445, met THEODORA VAN MEEKEREN, in den echt was getreeden, verscheen is, in den Jaare 1456 en vervolgens, onder de Ridderschap, op de Gerichten van de Veluwe. Hij heeft vijf kinderen naagelaaten.

1. ZWEDER VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. JOHAN VAN WYNBERGEN, die insgelijks zal volgen.
3. N. N. van Wynbergen, en op het Jaar 1517 vermeld.
4. N. N. van Wynbergen, de echtgenoote van Gerrit van Speulde, op het Jaar 1480 vermeld.
5. Geertruid van Wynbergen, gehuwd met Reinier van Wenckum, op het Jaar 1512 genoemd.

ZWEDER VAN WYNBERGEN, boven genoemd, verscheen, in den Jaare 1515, onder de Ridderschap, op de Gerichten van de Veluwe. Tweemaalen is hij getrouwd geweest, en heeft in beide huwelijken kinderen verwekt. Zijne eerste huisvrouw, Geertruid van Heerde genaamd, baarde hem de volgende kinderen:

1. Aelt van Wynbergen.
2. Margareta van Wynbergen, getrouwd met Antony van Zuylen van Nyvelt.
3. Geertruid van Wynbergen, die tweemaalen is getrouwd geweest: eerst met Willem van Hocman, en voor de tweede maal met Casyn van der Hell.

Weduwenaar zijn geworden, nam ZWEDER VAN WYNBERGEN voor zijne tweede Echtgenoote JUDITH VAN LAER TOT LAERWOLDE, bij welke hij Vader wierdt van de volgende vijf kinderen.

4. Hademan van Wynbergen, ongetrouwd gestorven. In den Jaare 1504 wordt hij als leevende vermeld.
5. Tydo van Wynbergen, insgelijks ongehuwd overleeden, en op het zelfde jaar als zijn broeder, als nog in leevenden lijve geweest zijnde, vermeld.
6. Klaasje van Wynbergen, de Echtgenoote geworden van Willem van Averenk.
7. JUDITH VAN WYNBERGEN, in het huwelijk getreeden met haaren Neef WILLEN VAN WYNBERGEN Johanszoon, die vervolgens zal vermeld worden.
8. Geertruid van Wynbergen, getrouwd met N. N. van Twickelo.

JOHAN VAN WYNBERGEN, boven genoemd, als de tweede Zoon van WILLEM VAN WYNBERGEN en THEODORA VAN MEECKEREN. ’t Was deeze, welken wij boven reeds vermeld hebben, als zijnde, door het kinderloos overlijden van Sywart van Wynbergen, en door overdragt van diens Weduwe, voor de helft eigenaar geworden van het goed van Wijnbergen. GOLDE VAN BLARINCKHORST, welke hij ter huisvrouwe nam, baarde hem drie Zoonen en eene Dochter, te weeten:

1. SYWART VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. JOHAN VAN WYNBERGEN, zal insgelijks volgen.
3. Zweer van Wynbergen, ongehuwd overleeden, in den Jaare 1522.
4. Christina van Wynbergen, getrouwd met Roderik de Wolff. Zij wordt, als leevende, in den Jaare 1523, vermeld.

SYWART VAN WYNBERGEN, boven genoemd, leefde nog in den Jaare 1504. Tweemaalen is hij getrouwd geweest. Zijne eerste huisvrouw was N. N. van Boekhorst, de andere N. N. van Heuculum. Twee Zoonen hebben hem overleefd:

1. Willem van Wynbergen, Kommandeur te Woerden, in den Jaare 1540. Van hem vinden wij geene naakomelingen vermeld.
2. JOHAN VAN WYNBERGEN, die aanstonds volgt.

JOHAN VAN WYNBERGEN, zo even genoemd, wordt twee maalen, als in leevenden lijve, vermeld: eerst op het Jaar 1523, en vervolgens op het Jaar 1543. WENDELE TEN BOSCH, zijne Echtgenoote, maakte hem Vader van de volgende kinderen.

1. Gerarda van Wynbergen, getrouwd met Wolter van Brienen.
2. Lubbe van Wynbergen, de Echtgenoote geworden van Egbert Rengers ter Arenthorst.
3. Johanna van Wynbergen, gehuwd aan Rutger van Haarsolte, Burgemeester van Harderwijk, en een der Gezanten, welke, in den Jaare 1585, van wegen de Algemeene Staaten der Vereenigde Nederlanden, na Engeland vertrokken, om aan Koninginne ELIZABETH de opperheerschappij over de Vereenigde Gewesten op te draagen.

JOHAN VAN WYNBERGEN, boven genaamd, als de tweede Zoon van JOHAN VAN WYNBERGEN en GOLDE VAN BLARINCKHORST, in den Jaare 1529 in het huwelijk getreeden met ARNOLDA MOM, wierdt in het Familiegraf te Montfoort begraaven, nalaatende de volgende Zoonen.

1. JOHAN VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. WICHMAN VAN WYNBERGEN, volgt insgelijks.
3. ZWEER VAN WYNBERGEN, van welken insgelijks hier naa zal gesproken worden.
4. WILLEM VAN WYNBERGEN, welken wij, naa zijne broeders, zullen vermelden.

JOHAN VAN WYNBERGEN, de oudste Zoon van JOHAN VAN WYNBERGEN en Arnolda Mom, verscheen, in den Jaare 1536, in de Ridderschap van de Veluwe, en tradt, in den Jaare 1540, in ‘t huwelijk met AALTJE DRUNNINCZ, die hem de volgende kindeen baarde

1. JOHAN VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. SYBERT VAN WYNBERGEN, volgt insgelijks.
3. Alyt van Wynbergen, getrouwd met Gerrit van Beinhem.
4. AARNT VAN WYNBERGEN, zal insgelijks volgen.
5. WICHMAN VAN WYNBERGEN, van welken ook in het vervolg zal gesproken worden.

JOHAN VAN WYNBERGEN, zo even genoemd, als de oudste Zoon van JOHAN VAN WYNBERGEN en AALTJE DRUNNINCZ, tradt in den echt met WILLEMINA VAN DER HELL, en wierdt bij haar Vader van de volgende kinderen.

1. JOHAN VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. Aarnt van Wynbergen, ongetrouwd overleeden.
3. Willemina van Wynbergen, de echtgenoote geworden van Gosen van Ommeren, Schout te Eede.

JOHAN VAN WYNBERGEN, zo even genoemd, de oudsta Zoon van JOHAN VAN WYNBERGEN en WILLEMINA VAN DER HELL, was Burgemeester te Amersfoort. Zijne echtgenoote was JUDITH VAN WYNBERGEN, Dogter van zijnen vollen Neeve Herman van Wynbergen, welken wij vervolgens zullen noemen. Zeven kinderen waren de vrugt deezer Echtverbintenisse.

1. Johan van Wynbergen.
2. Wichmoet van Wynbergen, getrouwd met Alexander van Doyenborch van Roetert.
3. Aarnt van Wynbergen.
4. Machtelt van Wynbergen.
5. Een Zoon N N.
6. Johanna van Wynbergen.
7 Alexander van Wynbergen.

SYBERT VAN WYNBERGEN, voorheen genoemd, als de tweede Zoon van JOHAN VAN WYNBERGEN en AALTJE DOUNNINCZ, wordt, in den Jaare 1596, verschreeven in de Ridderschap van de Veluwe. Tweemaalen is hij getrouwd geweest. Zijne eerste huisvrouw was WOLTERA VAN BRIENEN, met welke hij in den Jaare 1589 in den echt tradt; de andere, Lucretia van Essen. Het laatste huwelijk was kinderloos, maar het eerste met twee kinderen gezegend:

1. WOLTER VAN WYNBERGEN, die volgt.
2. Johan van Wynbergen, Vrijheer van Horssen tot Oldenaller. Hij wierdt gebooren in den Jaare 1590. Door eene natuurlijke zucht tot het Krijgsleeven genoopt, tradt hij, van tijd tot tijd, in dienst van verscheiden buitenlandsche Mogendheden, om door het vermeerderen van kundigheden en ervarenisse, zich tot den dienst van zijn Vaderland, meer en meer bekwaam te maaken. Dus bezogt hij het Hof des Hertogs van Mantua; verkeerde in het Leger der Veneetiaanen; en bezogt, vervolgens, de Hoven de Koningen van Zweden en Deenemarken. Onder het bewind van drie agtervolgende Stadhouders der Verenigde Gewesten, MAURITS, FREDERIK HENDRIK en WILLEM DEN II, voerde hij krijgsbevel; eerst als Kommandeur van Rhijnberg, vervolgens in de hoedanigheid van Gouverneur van Sluis in Vlaanderen, en eindelijk als Gouverneur van 's Hertogenbosch. Hij tradt in ’t huwelijk met Cornelia van Welderen, Dogter van Aarnt van Welderen, Bruggraave van Nijmegen. Kinderloos overleedt hij, in den Jaare 1658, in den ouderdom van achtënzestig jaaren, en wierdt in ’s Hertogenbosch begraaven. Op zijne Graftombe deeden de Erfgenaamen het volgende Opschrift stellen:

Hic situs est Nobilissimus et Streunissimus

JOHANNES à WYNBERGEN.

Dominus in Horssen et Oldenaller, qui cum virtutum et militiæ tyrocinia in Mantuæ et Venetum Ducum, Daniæ et Sueciæ Regum aula, Castris posuisset, caeteram aetatem patriae Martis Theatro, tribus ordine Auriacis Princip. impendit; sub Mauritio Centurionatu functus; Chiliarcham et Rheneberkae Praefectum, Fred. Henricus Slusarum et subjectae ei Flandriae Wilhelmus II esse iussit. Sylvaeducis et Tetrarchiae illius Gubernator. Ordinum Foederat. decreto renunciatus est. Ita post illustratam gentis suae splendidam nobilitatem, quod Mocka, Diesta, Breda, Kempena, Strale, Griethusa, etc. testantur, tandem a Ter Maximo Imperatore lectus emigravit Neomagi M DC LVIII aetatis LXVIII. Haeredes H.

M. B. M. P.

< >