Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 31-10-2023

UITWATERENDE SLUIZEN, HOOGHEEMRAADSCHAP DER

betekenis & definitie

in Kennemerland en Westfriesland, is een Kollegie, bestaande uit een Dijkgraaf en vier Hoogheemraaden. Hunne bezigheden bepaalen zich voornaamlijk tot het keuren, bezigtigen en schouwen, van zoodanige Werken, Kanaalen, Ringslooten en Watertogten, die tot gebruik der Uitwatering door de Gemeene inenlands Sluizen geschikt zijn, als mede tot het maaken en onderhouden der Sluizen zelven.

Deeze Sluizen zijn geenzins alle, die in of aan Noordholland gelegen zijn; maar alleen zeven in getal, waar van ’er drie te Edam en twee te Schaardam leggen, welke in de Zuiderzee uitwateren: van de twee anderen legt ’er één te Naauwerna en één te Zaandam, welke haare Uitwatering in het Y hebben. Het Kollogie wierdt op den vijfden Julij des Jaars 1544, door Keizer KAREL DEN V, als Graave van Holland, opgeregt, en daar van Oktrooi verleend op den zeventienden December des Jaars 1554 Het wierdt, op den tienden Januarij van dert Jaare 1565, op den naam van zijnen Zoone Koning FILIPS bevestigd. De Dijkgraaf wierdt bij het openvallen deezer waardigheid, uit een Drietal van notabele Persoonen, in of omtrent Alkmaar woonagtig, ten tijde der Graaflijke Regeering, door de Graaven of hunre Stadhouders verkooren, gelijk naderhand door de Stadhouders; buiten de Stadhouderlijke Regeering hebben ’s Lands Staaten de Verkiezing gedaan doch zij behoort nu weder aan zijne Hoogheid den Erfstadhouder. Vier Hoogheemraaden zijn ’er, als wegens Alkmaar, Waterland, Geestmer-Ambagt en Duinkavel. Bij afsterven van een deezer Leden, geschiedt de verkiezing op den zelfden voet als die van den Dijkgraaf, die mede Stem tot de Benoeming heeft. Tot dit Kollegie behoort ook een Rentmeester, die tevens Sekretaris is. Het wordt door twee Boden bediend. Het Kollegie van Hoofd Ingelanden bestaat uit de Gemagtigden van de volgende Steden en Landstreeken of geregtigde Persoonen, behalven den Dijkgraaf; naamlijk, den Gemagtigden der Stad Haarlem, den Prior van HElLOO, wiens persoon tegenwoordig door den Rentmeester van de Geestelijke Goederen te Haarlem verbeeld wordt, den Gemagtigden der Steden Alkmaar en Purmerend, van Schermer en Schermerhorn, Graft en Rijp, en van Geestmer-Ambagt, als mede een uit den Geslagte van ARDRIES WILLIMSZ VAN OUDSHOORN. Zij dienen gemeenlijk voor hun gantische leeven, en worden gesteld en aangenomen door Gemagtigden der bijzondere Plaatzen, ten dien einde beschreeven. De Vergaderingen raakende het Kollegie van het Hoogheemraadschap worden op het Stadhuis te Alkmaar gehouden.

< >