werd gebooren in het Jaar 1605, en, na den dood van zijnen vader, in het Jaar 1621, Koning van Spanje en Graaf van Holland, enz. Of schoon het den naam had, dat de Nederlanden behoorden aan zijne Moei is ISABELLA CLARA, eigende hij zig, egter, dezelve, in het Jaar 1633, wederom toe. De oorlog, die, onder zijne Regeeriug, van nieuws was aangevangen, was niet ongelukkig voor de Nederlanden. In het Jaar 1634 behaalden deeze, in de West-Indiën , twee gewigtige voordeelen: want het eene Leger, derwaarts gezonden , sloeg de Spaansche Vloot bij Lima; het andere veroverde de Stad Salvador in Peru. Doch hier uit werden de Hollanders, door DON FREDRIK DE TOLEDO, wederom verdreeven.
Intusschen gebeurde het, dat FILIPS, schoon hij, met Koning LODEWYK, een dubbel huwelijksverbond en vrede gemaakt had, evenwel niet naliet, den Hertog VAN ROHAN met geld bijtestaan; waar door eenige verkoeling, tusschen die beide Vorsten veroorzaakt werd, en de zaaken van Italië zo verre van een verwijderden, dat zij, in het Jaar 1635, in vollen oorlog gemak ten.
De aanleiding hier van was, dat de Keurvorst van Trier, door de Spanjaarden, kwaalijk behandeld werd, terwiil hij zig onder de bescherminge van Frankrijk begeeven had. Deeze oorlog, die der gantsche Christenheid veele rampen toebracht, werd niet den slag bij Avein in het Hertogdom Luxemburg, aangevangen. In den veldslag werd, door de Maarschalken DE CHAMILLON en BIEZE, Prins THOMAS, Geneneraal van het Spaansche Leger, geslagen; zo dat ’er 6000 man op de plaats bleeven. Deeze FILIPS, schoon een verstandig Vorst, was, egter, zelden gelukkig. In het Jaar 1640, doodden de inwooners van Catalonie hunnen Gouverneur te Barcelona, en schudden, na den dood van den Hertog VAN CORDUA, het Spaansche juk af, begeevende zig onder de bescherming van Frankrijk. In dat zelfde Jaar verdreeven de Steden van Portugal, op éénen dag, alle de Spanjaarden. uit haare vesten; verheffende voorts JOHANNES DEN IV, Hertog van Briganze, afkomstig uit het oud Geslacht der Koningen van Portugal, op den throon.
In Napels onstonden daarna insgelijks hevige beroerten, die eindelijk met veele moeite gedempt wierden. In het Jaar 1648 was FILIPS genoodzaakt, bij het sluiten van den Munsterschen vrede, voor eeuwig afstand te doen van de vereenigde Nederlanden. Na zo veel verlies van Landen en Steden, overleed hij, den 17 September, in het Jaar 1665. In het Jaar 1615 was hij in den egt getreden, met ELISABETH, dogter van Koning HENDRIK DEN IV, uit welke bij verwekte, KAREL BALTHASAR, gestorven, oud zijnde 17 Jaar; MARIA THERESIA, Gemalin van LODEWYK DEN XIV; en vier dogters, in haare jeugd overleeden. In het Jaar 1644 begaf hij zig, ten tweedemaale, in ’t huwelijk, met MARIA ANNA, dogter van Keizer FERDINAND, waar bij hij verwekte MARGRETA MARIA THERESIA, die de Gemalin werd van Keizer LEOPOLD; twee Prinssen en ééne Prinses, allen jong gestorven; KAREL, die hem opvolgde, en nog eenen natuurlijken zoon, DON JAN VAN OOSTENRYK, gebooren in het Jaar 1629.
De zaaken, de Nederlanden betreffende, voorgevallen onder de Regeeringe van
FILIPS DEN III en DEN IV, zullen omstandiger gemeld worden, onder het Art. FREDRIK HENDRIK, Stadhouder der Nederlanden.
