Tijdens een gewoon onweer kan de windkracht minutenlang een opmerkelijke sterkte bereiken. Maar de kracht van zo’n tijdelijke storm verzinkt in het niet bij die van een orkaan of een taifoen.
Dat is maar goed ook, want per jaar komen er in de gehele wereld zo’n 40.000 onweersbuien voor! Het zijn plaatselijke verschijnselen, die elk van ons wel eens heeft meegemaakt. Een onweer is vaak zo beperkt van omvang, dat het ene deel van een grote stad ervan te lijden heeft, terwijl in het andere deel de zon blijft schijnen.
Anders is het met de stormen, waarover we wel eens lezen in de krant: ‘Taifoen teistert Japanse kust’; ‘Tornado vaagt Indisch dorp weg’; ‘Sneeuwstorm vernietigt telefoonverbindingen’.
Hurricanes of orkanen zijn zeer sterke stormen. De wind van een hurricane heeft een snelheid van honderden kilometers per uur en beweegt zich uit alle richtingen naar het centrum van de storm. Dat centrum wordt het ‘oog’ van de hurricane genoemd. Als het oog van zo’n windstorm over ons heen gaat, lijkt het even of het ergst voorbij is. De wind gaat liggen en het wordt opvallend stil. Maar even later brullen de winden weer door de lucht en wordt de toestand even hachelijk als hij is geweest. Een hurricane kan wel 24 uur op één plaats blijven woeden.
Cyclonen zijn windstormen, die zich draaiend voortbewegen. Talloze cyclonen ontstaan in de buurt van de Kanarische Eilanden, dicht bij de Afrikaanse kust. Ze verplaatsen zich in westelijke richting over de Atlantische Oceaan en als ze de kust bereiken, kunnen ze zeer zware schade aanrichten. Tegenwoordig kunnen weerkundigen echter de richting van een cycloon voorspellen en de bedreigde gebieden waarschuwen. De bewoners van zo’n gebied barricaderen dan deuren en vensters en zoeken een schuilplaats in hun kelders.
Op het noordelijk halfrond ontstaan gemiddeld slechts vijf of zes cyclonen per jaar en meestal gebeurt dat in augustus of september.
Veel vaker komen ze voor in de Indische en de Grote Oceaan, waar ze taifoens worden genoemd. Deze zuidelijke cyclonen krijgen van de weerkundigen altijd vrouwennamen. De eerste taifoen van het jaar krijgt een naam, die begint met een A; de tweede een naam met een B, enz. De taifoen ‘Diana’ veroorzaakte in 1955 de dood van 184 mensen en richtte een schade aan van meer dan drie miljard gulden.
Tornado’s zijn zeer krachtige cyclonen, die vooral de westkust van Afrika en de oostkust van de Verenigde Staten teisteren. Ze vernietigen meestal alles wat op hun weg komt en hebben windsnelheden van meer dan 500 km per uur. De wind wervelt in de richting van het centrum en vormt op die manier een dood en verderf zaaiende slurf. Die slurf is vaak zwart van meegevoerde aarde. Hoewel zeer krachtig zijn tornado’s gewoonlijk klein van afmetingen (vaak niet meer dan 400 m) maar ze verplaatsen zich zeer snel. Een bepaald punt wordt gewoonlijk niet langer dan een halve minuut door een tornado geteisterd. Het ontstaan van een tornado geschiedt
zó plotseling, dat weerkundigen hem zeer moeilijk kunnen voorspellen en alleen een gissing kunnen doen aan de hand van bepaalde atmosferische toestanden. Tornado’s ontstaan vooral in het voorjaar.
Tijdens het voorbijtrekken van een tornado kunnen de vreemdste dingen gebeuren, zoals het verdwijnen van een dak zonder dat de bewoners van het huis een schrammetje oplopen of zonder dat er ook maar iets van het meubilair dooreen gegooid wordt. Soms zuigt een tornado zoveel water op, dat de slurf ervan verandert in een waterzuil.