Berlijn (lange tijd de hoofdstad van het land) is de grootste stad van Duitsland en een van de grootste steden van de wereld. Bovendien is de stad, zoals verderop duidelijk zal worden, van grote betekenis voor de hedendaagse wereldpolitiek.
Hoewel de stad Berlijn al eeuwen oud is, duurde het tot in de vorige eeuw dat ze van betekenis begon te worden. Berlijn miste voordien namelijk alles wat nodig was om een belangrijke stad te kunnen worden. Als handelsstad had ze geen toekomst, omdat ze niet in verbinding stond met de zee; als landbouwcentrum had Berlijn geen betekenis, omdat de stad gelegen was in een gebied van moerassig laagland, dat pas in de 19e eeuw drooggemaakt werd.Er waren tenslotte drie omstandigheden, die Berlijn in de vorige eeuw de kans gaven uit te groeien tot een wereldstad. Dat was op de eerste plaats het feit, dat in 1871 de verschillende Duitse staten tot één land werden samengevoegd - en dat Berlijn de hoofdstad werd van dat nieuwe Duitse rijk. Een andere, belangrijke ontwikkeling ten gunste van Berlijn was het kanaal, dat in de vorige eeuw gegraven werd tussen de Elbe en de Oder. Die verbinding tussen twee van Duitslands grootste rivieren maakte Berlijn voortaan bereikbaar voor alle schepen, die de Noorden de Oostzee bevoeren - en dat was een omstandigheid, die Berlijn ook als handelscentrum alle mogelijke kansen gaf. Nog belangrijker tenslotte was het feit, dat Duitsland in de vorige eeuw snel veranderde van een landbouw- in een industrieland. Het gebied rondom de Duitse hoofdstad mocht dan niet zo geschikt zijn voor de verbouw van belangrijke landbouwprodukten - het was bij uitstek geschikt voor de vestiging van zeer belangrijke industrieën.
Toen de stad Berlijn door deze drie ontwikkelingen alle kansen gekregen had op een grote toekomst begon ze onmiddellijk te groeien als kool. In alle richtingen werden spoorwegen aangelegd; fabrieken (voor de vervaardiging van gereedschappen, chemicaliën en kleding) schoten als paddestoelen uit de grond en hetzelfde was het geval met regeringsgebouwen, hotels, theaters, universiteitsgebouwen, winkels, warenhuizen en flatgebouwen. In de Tweede Wereldoorlog vormde Berlijn een van de voornaamste doelen van de Engelse en Amerikaanse bommenwerpers. Bijna de helft van de fraaie stad werd verwoest en na de wapenstilstand werd de stad verdeeld in een Franse, een Engelse, een Amerikaanse en een Russische zone. Die toestand leidde tenslotte tot het ontstaan van West- en Oost-Berlijn, welk laatste stadsdeel dan onder controle van Rusland staat. De verdeling van de vroegere Duitse hoofdstad, gesymboliseerd door ‘de Muur’ dwars door de stad, is een van de voornaamste wrijfpunten in de ‘koude oorlog’ tussen de Sovjet-Unie en de vrije landen van het Westen. Zolang dat geschilpunt niet is opgelost blijft de toekomst van Berlijn hoogst onzeker.