hoofdstad van Brazilië, residentie des keizers en tevens hoofdplaats der prov. R. (860 vierk. mijlen met 1,200,000 bewoners), ligt aan de uitwatering der rivier R, in de baai van R., heeft 296,000 inw., eene universiteit, en is een der drukst bezochte zeehavens van de wereld.
De stad R. is gesticht kort nadat de Portugeezen zich in Brazilië badden nedergezet, werd door de Hollanders bemachtigd in den oorlog van 1635—40, doch door hen teruggegeven na den opstand, die de dynastie van Braganza op den troon bracht. In 1711 werd R. verwoest door Duguay-Trouin. Van 1808 tot 1820 hield de koninklijke familie van Portugal verblijf te R.
