Het patroon van verdeling van land in percelen dat is ontstaan door het graven van sloten. Afhankelijk van de specifieke fysische omstandigheden ontstonden vanaf de ontginning verschillende verkavelingstypen.
Op de door slingerende prielen en geulen doorsneden kwelders ontstond de onregelmatige blokverkaveling, in bedijkte zeeboezems een regelmatige blokverkaveling, terwijl de inpolderingen langs de kust en de zand- en laagveengronden een strokenverkaveling hebben. Twee varianten van de strokenverkaveling zijn de strokenverkaveling met houtsingels in het Zuidelijk Westerkwartier en de veenkoloniale verkaveling met haar kanalen, wijken en zwetsloten. In de reliëfrijke zandgebieden van de Hondsrug en Westerwolde ontstond een esdorpenverkaveling met essen, weilanden in het beekdal en woeste grond.
