Orgelmakersbedrijf. Petrus van Oeckelen (Breda 1792 - Harenermolen 1878) was een zoon van Cornelis van Oeckelen, orgelmaker, uurwerkmaker en klokkenist in Breda.
Hij vestigde zich in 1810 te Groningen, wegens zijn benoeming tot klokkenist van de Martinikerk (tot 1877!): daarnaast was hij organist van de Pepergasthuiskerk, alsmede van 1827-1860 van de doopsgezinde kerk. Hij was een veelzijdig musicus en ook actief als dirigent. Als orgelmaker was hij aanvankelijk waarschijnlijk werkzaam bij J.W. Timpe. Het eerste orgel onder eigen naam was dat in Assen, hervormde kerk (1819). Na 1837 (overname van het bedrijf van zijn overleden vader en van materiaal uit de boedel van Timpe) nam zijn orgelmakerij snel in betekenis toe, mede door een moderne bedrijfsvoering (hij hield o.a. identieke orgels in voorraad).
Zijn werkterrein lag aanvankelijk vooral in Noord- en Oost-Nederland, later ook wel in West-Nederland. Het bedrijf domineerde vele decennia de orgelbouw in Groningen. Hij bouwde weliswaar voort op bestaande tradities, maar paste ook al vroeg vernieuwingen toe (o.a. doorslaande tongwerken, magazijnbalgen). Goed bewaard bleven o.a. orgels in Breede, voormalige hervormde kerk (1849), Saaxumhuizen, voormalige hervormde kerk (1851), Oude Pekela, hervormde kerk (1865) en Noordlaren, hervormde kerk (1876).Het bedrijf werd na 1878 voortgezet door de zonen Comelis Allegondus (Groningen 1829 - Harenermolen 1905) en Anthonius (Harenermolen 1839 - Harenermolen 1918) tot kort na 1915. Enkele van hun instrumenten: Niekerk (De Marne), hervormde kerk (1883), Niekerk (Wk), hervormde kerk (1894), Groningen, lutherse kerk (1896), Oldehove, hervormde kerk (1903) en Leek, hervormde kerk (1915: hun laatste instrument). Het bedrijf werd tot 1933 voortgezet door de vroegere meesterknecht H. Thijs (1862-1943), maar diens werkzaamheden betroffen doorgaans reparaties en onderhoudswerk. Een derde zoon van Petrus van Oeckelen, Henricus (Groningen 1835 - Veendam 1894), werkte als orgelmaker bij Roelf Meijer (en later voor diens weduwe) te Veendam.
De kwaliteit van het werk van de firma Van Oeckelen was in de jaren na WOII lange tijd omstreden, vooral door de wijze waarop historische orgels aan de tijdgeest werden aangepast; de waardering voor het eigen werk is de laatste jaren echter sterk gestegen.
[Timmer]
Lit.: J.H. Holthuis, Petrus van Oeckelen, Orgelmaker te Harenermolen bij Groningen, Voortzetter of vernieuwer der Groninger orgelmakerstraditie?. Publikatie Stichting Groningen Orgelland 9 (Groningen 1985); L. Gunnink, Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harendermolen (Groningen) (Zwolle 1990).
