(1508-1582)
Landvoogd van de Nederlanden 1567-1573, die het verzet in de Nederlanden tegen de landsheer Filips II bestreed. Daartoe richtte hij o.a. de Raad van Beroerten op. Een door Willem van Oranje geleide aanval had bij Heiligerlee in 1568 succes, maar nog in hetzelfde jaar sloeg Alva bij Jemmingen al terug. Ook Oranje’s verwachting dat het volk wel in opstand zou komen, werd geen bewaarheid.
Om het gezag van de koning te versterken legde Alva vaste belastingen op: 1% van alle bezit (als heffing in eens), 10% van de verkoop van alle roerende goederen en 5% van die van onroerende goederen (als blijvende belastingen), bekend onder de 10de, 20ste en 100ste Penning. Aangezien Alva’s geweldpolitiek toch bleek te falen, verving Filips II hem in 1573 door de meer gematigde landvoogd Requesens.
Alva gaf in 1568 tijdens zijn driedaagse verblijf in Groningen opdracht tot het bouwen van een dwangburcht op het terrein van de Herepoort. De bouw werd echter geteisterd door moeilijkheden: een foutief ontwerp, tegenwerking door het stadsbestuur en financiële problemen. Tot opluchting van de Groningers, die de kosten voor het project moesten opbrengen, werd de nog onvoltooide burcht in 1577 geslecht.
Lit.: P. Baks, ‘Tot rust ende welfaert van den getrouwen ondersaten’. De dwangburcht van de hertog van Alva in de stad Groningen' in: P. Brood (red.), Van Beeldenstorm tot Reductie van Groningen (Groningen 1994) 27-52.
