Ook wel Anachoreten genoemd, is de naam voor een zeker soort lieden, die — meestal uit godsdienstige, soms ook uit sociale overwegingen — de genietingen der wereld ontvlieden en zich terugtrekken in de eenzaamheid. Veelal verkiezen zij een hol of grot tot woonplaats en leiden een streng ascetisch leven.
Vooral sedert de derde eeuw n. Chr. vermeldt de historie menig voorbeeld van zoo’n kluizenaarsleven, niet het minst bij wijsgeerig-aangelegde naturen.
Johannes de Dooper en Elia, en ook Christus zelf gedurende Diens veertigdaagsch verblijf in de woestijn gold voor hen als het na te volgen voorbeeld. In latere jaren organiseerden de kluizenaars zich zelfs tot bepaalde orden en gingen zij naar vaste regelen leven.
Tot welke excessen het kluizenaarsleven soms kon leiden, treedt wel duidelijk aan het licht bij de zgn. Pilaarheiligen.
