Gepubliceerd op 04-05-2021

Pointe

betekenis & definitie

De pointes (puntschoenen of chaussons) deden hun intrede in de danskunst in het begin van de negentiende eeuw. De bedoeling van de puntdans is de danseres niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk van de aarde los te maken, een ideaal van de romantiek.

De puntdans werd technisch mogelijk door een aangepast schoeisel in satijn, zonder hakken, met versterkte punt en aangehouden met kruisende linten om de enkel. De Franse danseressen Gosselin en Bias en de Italiaanse Brugnoli waren de eersten om zich op de punten te verheffen. Het was evenwel Marie Taglioni, prototype van de romantische danseres, die officieel met de puntdans begon. Dit gebeurde in 1832 in het ballet La Sylphide. Zij bracht de dans op de pointes van een virtuoze stunt naar een artistiek en poëtisch gebeuren. In het begin waren de pointes niet verstevigd, maar enkel met katoenen wolvlokken opgevuld.

De harde pointes verschenen vanaf de jaren 1860. Het dansen op de pointes maakte de perfectionering van de pirouetten mogelijk doordat het draaivlak zo klein werd.Men kan dansen op halve punt (demi-pointe), waarbij het voorste gedeelte van de voet op de grond blijft; op 3/4 punt, waarbij enkel de tenen nog vlak op de grond blijven; volledig op de punt (sur pointe). De pointes verlengen de lijn van de benen. Op enkele uitzonderingen na maken de mannelijke dansers geen gebruik van pointes. Een fel verspreide vergissing is het feit dat velen ballet gelijkschakelen met puntdans. De meeste moderne of hedendaagse dansvormen worden echter beoefend op de vlakke voet (à plat) en blootsvoets.

Met de instudering van oefeningen op de pointes mag slechts begonnen worden vanaf twaalf jaar. Dan pas is het lichaam van de leerling voldoende ontwikkeld, zodat geen vervormingen kunnen ontstaan. Daarenboven moet de leerling de basisprincipes van posities, en dehors, lichaamshouding, balance en strekken van de benen, volledig beheersen.

Pointewerk mag enkel gebeuren onder toezicht van een ervaren leerkracht. Men aanvaardt algemeen de Italiaanse methode als de consequentste op het stuk van pointes. Cecchetti leerde de dansers op de pointes komen met een heel klein sprongetje. Op deze manier ontwikkelt men een zeer elastische en sterke voet en leert men de balance op één tel te concentreren.

De eerste pointe-oefeningen moeten aan de barre gebeuren: op de pointes komen in alle posities. In het milieu dient de volgende opeenvolging in acht genomen: temps levé op beide voeten, sus-sous, échappé, glissade, temps lié, assemblé soutenu, jeté, sissonne simple, sissonne ouverte. Bewegingen op de pointes moeten steeds van een plié vergezeld gaan.

< >