Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 18-11-2021

Leiboom

betekenis & definitie

Vroeger meer dan tegenwoordig, hechtte men waarde aan het maken van kunstmatige vormen van onze fruitbomen (vormbomen). Men vormde deze dan tegen huizen en schuren, terwijl men ook wel muren bouwde speciaal met het doel hier l. tegen te kweken.

Ook in het vrije veld van de fruittuin werden deze leibomen gekweekt en dan meestal tegen een hekwerk van hout of ijzer; men noemde dit dan een vollewindleiding, terwijl men ook horizontaal gebogen snoeren als afscheiding nam van percelen. In vorige eeuwen had men op vele buitenplaatsen en kastelen de gewoonte om zeer gekunstelde vormen te maken, b.v. stoelen en tafel of bomen in de vorm van letters of van een kroon, waarbij men dan de takken aan elkaar verbond door enting. Hier was het doel om goede vruchten te kweken geheel zoek en het heeft dan ook niet lang geduurd. Door deze liefhebberij hebben zich echter vormen ontwikkeld, die alhoewel gekunsteld, toch meer zin hadden, zo b.v. de vleugel-pyramide en de gewone pyramide. De laatste is nog maar sinds kort uit de cultuur verdwenen. Bij de leibomen is men er meer en meer toe overgegaan de vorm eenvoudiger te maken, tot de vormbomen rekent men nu: 1. de vrijstaande vormbomen: spillen en pyramiden;
2. de meer geleide vormbomen of leibomen: snoeren: enkel rechtstaand - schuin en vlakliggend snoer: dubbel rechtstaand snoer (U-vorm), dubbel schuinstaand snoer (V-vorm), dubbel vlakliggend snoer; palmetten: met schuine takken, met horizontale takken, met gedeeltelijk horizontale en rechtopgroeiende takken (= palmet kandelaber en palmet Verrier).

Tegenwoordig is men i.h.a. niet meer zo gesteld op de kunstmatig geleide takken en laat men bij het gebruik van een leiboom de takken meer waaiersgewijze uitstralen. Men onderscheidt nog de Holl. en de Duitse waaier.

De l. moesten, wilde men de vorm bewaren, streng gesnoeid worden. Men maakte hier zelfs regels voor, die men samenvatte onder de naam beredeneerde snoeivvijze. Het beredeneren varieerde echter nu en dan, vandaar dat men weer afzonder-

lijke namen van beredeneerde snoeiwijzen kreeg, b.v. snoei-Lorette. Tegenwoordig beschouwt men in Ned. deze zeer kunstmatige snoeiwijzen m.o.m. als een kwaad. De totale vruchtbaarheid wordt er zeker niet door bevorderd.

In België worden l. vaak tegen de muren van hoeven of kastelen gekweekt om kwaliteitsfruit voort te brengen. De l. moet dan regelmatig opgeleid en beredeneerd gesnoeid worden.

< >