1) Hoofdst. v. Nederland (770 000 inw.), opp. 175 km*, oorspr. vesting op palen gebouwd a/d Amstel; ontstond i/d 13e eeuw als visschersdorp.
De halfcirkelvormige grachten (Heeren-, Keizers- en Prinsengracht) duiden o.d. herhaalde uitbreidingen der stad. De haven heeft 15,4% v/h geh. Nederl. scheepvaartverkeer. Beroemde oude universiteit. Voorn. invoerh, v. koffie, thee, tabak, kina e.a. O.-Ind. producten.
Gem. en Rijksmuseum bevatten rijke collectie kunstschatten, spee. schilderijen v. oud Nederl. meesters. Belangrijk knooppunt v. spoor-, water- en vliegverkeer ( → Schiphol). Tot de mooiste publ. gebouwen behoort het Kon. Paleis o/d Dam (vroeger stadhuis), 85 m lang, 70 m breed, 36 m hoog, op 13 659 palen gebouwd door Jacob v. Campen; gemeentehuis staat o/h oude Prinsenhof. De Nieuwe Kerk o/d Dam bevat de graven van → De Ruyter, → Van Galen en → Vondel, de Oude of Nicolaikerk het graf van → Heemskerk.
Merkwaardig modern gebouw is de Beurs, door Dr. → Berlage gebouwd. De moeilijkheden v. zeeschepen A. te bereiken, zijn opgeheven door den aanleg v/ü Noord-Hollandsch Kanaal, 8 m diep, 30 m breed, 90 km lang (gegraven in 1319/’24) en het Noordzee-kanaal, 10,3 m diep, 300 m breed, 27 km lang (naar IJmuiden) (gegraven 1870/’71). Belangr. centrum v. handel (geld) en nijverheid (diamantslijperij, machines, schepen). Havens en dokken i/h N. der stad, langs het IJ, een zeearm der Zuiderzee. De Nederl. Handel-Mij. brengt ± 50% der producten uit O.- en W.-Indië te A. o/d markt.2) Stad in New York (Amerika), 32 000 inw., papierfabr. en kaashandel.
