Woord van de week

Professor Hoeksema (2022)

Gepubliceerd op 14-06-2022

Verganzing

betekenis & definitie

Van de verpaarding weten we bij het Woord van de Week inmiddels alles. Minder bekend is een nieuw probleem dat zich voordoet, de voortschrijdende verganzing (zie bijv.

De Pers, 3 april 2009). Overal duiken die beesten op, en eten het gras op dat eigenlijk bedoeld was voor koeien en paarden. Het gaat om een geheel nieuw gebruik van het woord verganzen dat voorheen alleen bekend was in een totaal andere betekenis, vgl. het volgende citaat uit P.J. Harrebomée, Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal (1858-1862):Hij moet verganzen.

[Men bezigt deze spreekwijze, zegt tuinman, "wanneer ymand ergens [nl. in een gezelschap] voor de eerste maal komt," en als lid wordt ingelijfd. "t Wil zyn," zegt hij verder: "hy moet uit den hensbeker [d.i. den beker, ter eere van Hans] drinken." Hoe en waarom verganzen "van verhanzen of verhenzen verbastert is," blijkt niet; terwijl zijne Fakkel, werwaarts tuinman verwijst, geen meerder licht verspreidt.]

PS: Het betreft hier de Fakkel der Nederduytsche Taale, van Carolus Tuynman, Leiden 1722.