prof. dr. Hans Visser

emeritus-hoogleraar Vrije Universiteit Amsterdam

Gepubliceerd op 26-05-2016

Bruto Binnenlands Product

betekenis & definitie

Het bruto binnenlands product of BBP is de marktwaarde van de in een land of een groep van landen gedurende een bepaalde periode geproduceerde goederen en diensten. Niet meegenomen wordt in het algemeen de waarde van huishoudelijke arbeid en vrijwilligerswerk en van zaken die producenten, handelaren en gebruikers buiten zicht van de autoriteiten willen houden.

De grens tussen wel en niet meenemen verschuift af en toe, bijvoorbeeld als statistische bureaus besluiten schattingen te gaan maken van de waarde van bepaalde activiteiten die niet systematisch worden geregistreerd.

We maken onderscheid tussen het nominale BBP en het reële BBP. Het nominale BBP wordt berekend met de prijzen die gelden in de periode van meting, het reële BBP volgt uit correctie van het nominale BBP met de wijzigingen in het prijsniveau (inflatie of deflatie) sinds het jaar dat als uitgangspunt is gekozen, het basisjaar. Vergelijkingen van het BBP tussen landen en tussen verschillende perioden hebben onvermijdelijk een element van willekeur doordat niet alleen de prijsverhoudingen tussen de goederen, maar ook de samenstelling van het geproduceerde pakket en de eigenschappen van de goederen tussen landen en periodes uiteenlopen.

Het BBP is een (onvolmaakte) maatstaf voor de economische activiteit. Als we het BBP delen door het aantal ingezetenen van een land resulteert het BBP per hoofd. Dat is niet een maatstaf voor de welvaart/het welzijn. Het BBP houdt immers geen rekening met milieuschade en vermindering van voorraden grondstoffen en zegt niets over zaken als inkomens- en vermogensongelijkheid, arbeidsmarktomstandigheden, handhaving van de rechtsstaat, veiligheid, toegankelijkheid van de gezondheidszorg en kwaliteit van het bestuur. Bovendien kan het inkomen dat uit de productie voortvloeit deels naar niet-ingezetenen afvloeien of kunnen ingezetenen netto inkomen ontvangen uit het buitenland. Het inkomen per hoofd kan dus afwijken van het BBP per hoofd; zie het lemma Nationaal inkomen.